Basic HTML Version
20
/ BezmiâlemAktüel 2017
Uyanık Cerrahi, riskli ve kritik beyin bölgesindeki tümörler çıkarılırken
hastalarda konuşma bozukluğu ve felç riskini en aza indirerek güvenli ve
etkin bir tedavi sağlıyor.
BEYİN TÜMÖRLERİNDE
GÜVENLİ VE ETKİN
YÖNTEM;
UYANIK CERRAHİ
DOÇ. DR. MUSTAFA AZİZ HATİBOĞLU /
BVU TIP FAKÜLTESİ BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ ANABİLİM DALI
Kritik beyin bölgesindeki tümörlerin cerrahi olarak çıkartılmasında ‘uyanık cerrahi’
yöntemini uygulamaktayız. ‘Uyanık cerrahi’, hasta uyanık haldeyken beyin
tümörünün güvenli bir şekilde çıkarılabilmesi için uygulanan cerrahi yöntemdir. Bu
yöntemin uygulanmasındaki amaç, kritik beyin bölgelerinin ameliyat esnasında
zarar görmesini önlemek ve bu esnada da tümörünmümkün olan en fazlamiktarda
çıkarmaktır. Bunu sağlamak için hasta ameliyat esnasında uyandırılmakta ve
bazı yüksek teknolojik cihazları kullanarak ölçümler yapmaktayız. Bu esnada
hasta konuşturulmakta veya el, kol ve bacaklarını hareket ettirmesi istenmekte
ve bu şekilde kritik beyin bölgelerine zarar vermeden beyindeki lezyonları
çıkarabilmekteyiz.
Uzun yıllardır kritik beyin bölgesindeki lezyonlar
ulaşılamaz olarak değerlendirilmiş ve cerrahi
uygulanmayarak
hastalara
yeterli
tedavi
sağlanamamıştır. Günümüzde bile bu tip lezyonlara
hastada ameliyat sonrasında felç gelişeceği
endişesiyle yeterli cerrahi yapılmamaktadır. Ancak
elimizdeki teknoloji, bilgi ve deneyimle kritik beyin
bölgesinde yer alan lezyonların yeterli miktarda
çıkarılmasını güvenli bir şekilde sağlamaktayız.
Uyanık Cerrahi Nasıl Uygulanır?
Beyinde özellikle konuşma merkezi ve motor merkez
olarak tanımladığımız yüz, dil, el, kol, bacak ve ayaklar
gibi uzuvları hareket ettiren merkezlerin üzerinde
veya çevresinde yerleşmiş olan tümörlerin cerrahi ile
çıkarılması esnasında bu kritik beyin bölgeleri tespit
ediliyor. Bazı beyin tümörleri özellikle ‘infiltratif’ diye
tanımladığımız şekilde çevre dokulara ciddi derecede
yayılmakta ve çoğu kez normal beyin dokusu ile
tümör ameliyat esnasında kesin bir şekilde ayırt
edilememektedir. Bu nedenle bazen tümör yeterli
miktarda çıkarılamamaktadır veya tümör yeterli
miktarda çıkartılabilmekte ancak normal beyin dokusu
tümör dokusundan ayırt edilemediği için normal
dokuya zarar verilmekte bu da hastada ciddi derecede
felç veya konuşma bozukluklarına neden olmaktadır.
Bu şekilde beyin tümörü olan hastalarda öncelikle
yapılacak işlem hastaya ayrıntılı bir şekilde anlatılıyor.
Ameliyat esnasında tümörün tespiti için kullanılan
Nöro-navigasyon sistemi için gerekli MR görüntüleri
çekiliyor. Ameliyat sabahı hasta, tamamen
uyutuluyor ve Nöro-navigasyon ile kitlenin yeri tespit
edildikten sonra cerrahi bölge açılıyor. Beyin dokusu
görüldüğünde ‘intraoperatif nöromonitorizasyon’
olarak tanımladığımız yöntem ile elektrik uyarısı
veren bazı özel cihazlar aracılığı ile beyin uyarılıyor ve
elektrodlar vasıtası ile özellikle el, kol, bacak merkezleri
tespit ediliyor. Daha sonra hasta Anestezi doktorları
tarafından yavaş yavaş uyandırılıyor. Hastanın uyanıklık
durumu yeterli olduğunda beyinde değişik bölgelerine
elektriksel uyarı verilerek bu esnada hastanın sırasıyla
konuşması, kol ve bacaklarını hareket ettirmesi
istenmekte ve eğer uyardığımız bölge bu fonksiyonları
yerine getiriyorsa hastanın konuşması kesilmekte veya
kendisinden istenen hareketleri yapamamaktadır.