Basic HTML Version
20
/ Bezmiâlem Aktüel 2018
Dualarla Bezmialem Valide Sultan
Vakıf olarak kurduğu hastane, camiler, okullar,
çeşmelerin dışında Valide Sultanın vakfiyelerinde
Kur’an-ı Kerim ve salavat-ı şeriflerin okunmasını
şart koştuğu vakıfları da bulunmaktaydı. Bezmiâlem
Sultan ile oğlu Abdülmecid arasında kuvvetli bir bağ
vardı. Bezmiâlem Valide Sultan’ın birbiri ardısıra üç
erkek evladını kaybetmiş olması Sultan Abdülmecid’e
karşı annelik bağını daha da kuvvetlendirmiş olmalıdır.
Nitekim kurmuş olduğu vakıflarda, oğlunun ömrünün
ve saltanatının hayırla ve sağlıkla devam etmesi ve
uzun olması duasıyla Kur’an-ı Kerim ve salâvât-ı
şerîflerin daima okunmasını şart koşmuştur.
Osmanlı vakıf kültürünü anlamada muhteşem bir
örnektir
Medine-i Münevvere’de Ravza-i mutahharadaki
mahfel-i şerifte “şimdiye kadar Kur’an’-ı Kerîm
okunması tahsis olunmadığından dolayı” Allah rızası
için sabah namazından sonra Yasin Suresi, öğle
namazından sonra Nebe Suresi, ikindi namazından
sonra Fetih Suresi, akşam namazından sonra
İhlas Suresi ve yatsı namazından sonra Tebâreke
Suresi okunmasını Valide Sultan vakfiyesine dâhil
ettirmiştir. Bu sureler okunduktan sonra her akşam
yapılan duada sevabının önce Hz. Muhammed ve
Ashâb-ı Kirâm’a, ardındansa Sultan II. Mahmud’un
ruhuna hediye edilmesi ve Bezmiâlem Valide Sultan’ın
ömrünün devamını hayırla ve sağlıkla geçirmesinin
dilenmesi vakfiyede şart koşulmuştu. Bunun için
Şeyhü’l-harem vasıtasıyla bir vazifeli görevlendirilmesi
ve kendisine belirli bir ücret tahsisi, vakfiyede yer alan
diğer hususlardandı.
Bezmiâlem Valide Sultan, Kerbelâ’da Hz. Hüseyin’in
türbesi avlusunda zevci Sultan II. Mahmud’un ruhunu
şâd etmek üzere bir de sebil yaptırmıştı. 1847 (1263)
yılında inşa edilen bu Bezmiâlem Sebili dışında Valide
Sultan, eşi Sultan II. Mahmud’un ruhu için İstanbul’da
da, biri Topkapı’da diğeri Alibeyköyü’nde bulunan iki
çeşme bina ettirmişti.
Hayatını vakıf kurmaya adayan Bezmiâlem Valide
Sultan’ın son vakfı ise kendisi ve oğlu içindi. Bu,
ölümünden sonra ücretleri kendi vakıf gelirlerinden
karşılanmak üzere bir duacı ve on hatim okuyan
görevliden oluşan on bir kişinin her gün kabri başında
Kur’ân-ı Kerim tilâvet etmeleriydi. Böylece her
pazartesi akşamı bitirilen bir hatimin, yapılan dualarla
önce Peygamber Efendimiz ve Ashâbına, ardından
kendisinin (Bezmiâlem Valide Sultan) ruhûna hediye
edilmesini şart koşuyordu. Bu nihaî vakfına eklediği
son madde ise “Nûru Aynı oğlu Sultan Abdülmecid’in
ömrünün ve saltanatının hayırla devamının”, yapılan
duâda zikredilmesiydi. Bir annenin evlâdı için yaptığı
dua böylece kurduğu bu vakıfla ebedileşiyordu.
Dünya durdukça halkına hizmet vermesi için kurduğu
hastanesi, açtığı ibadethaneleri, mektepleri, çeşme
ve sebilleriyle, hayatı boyunca ihtiyaç sahiplerine
yardımları ve ihsanlarıyla devletin başındaki bir validenin
aynı zamanda halkının da anası olduğunu gösteren
Bezmiâlem Valide Sultan, Osmanlı vakıf kültürünü
anlamada muhteşem bir örnektir.
Sultan Abdülmecid
Vakıf Kütüphanesinde yer alan
Bezmiâlem Valide Sultan’a ait Kur’an-ı Kerim TSMK, YY 536.