Page 63 - aktuel

Basic HTML Version

H
astanenin ilk resmi
ismi, ‘’Yenibağçe’de kâin
Bezm-i âlem Gureba-i
Müslimin Hastanesi’’ olmuştur.
Hastane zamanla halk
arasında genellikle ‘’Gureba
Hastanesi’’ olarak tanınmıştır.
Kitabesinde “hastahane”
kelimesi geçen ilk hastane
Bezmiâlem Valide Sultan
Vakıf Gureba Hastanesidir.
Hastanenin kapısının
üzerindeki kalın bir mermere
yazılı kitabede zamanın ünlü
şairlerinden Ziver Paşa’nın
yazdığı bir şiir mevcuttur.
Hastanenin giriş kapısının
batısında, Gureba Hastanesi ile
yanındaki cami için yaptırılmış
ve bunlarla birlikte hizmete
açılmış olan bir çeşme yer
almaktadır.
Hastanenin ilk sertabibi
Kaymakam Ahmet Bey’dir.
1873 yılında sertabip Ferik
Ahmet Paşa olmuştur. 1892
yılında ilk defa göz ve cerrahi
şubeleri kurulmuştur.
Hastane binası 1894 yılında
İstanbul’u büyük zarara
uğratan depremde hastane
geniş çaplı zarar görmüştür.
Kuzey ve doğu koridorlarının
büyük çoğunluğu yıkılmış, geri
kalan duvarlarda da çatlaklar
oluşmuştur. Yaklaşık bir yıl
kadar süren onarım çalışmaları
sırasında hastalar geçici olarak
Okmeydanı’nda inşa edilen
barakalara taşınmışlardır.
Sonradan sık sık eklemeler
yapılmış olan hastanede 1900
yılında masaj şubesi, 1905’te
kulak burun boğaz şubesi,
1909’da laboratuvar ile deri
ve frengi şubesi kurulmuştur.
1912’de kütüphane, 1913’te
röntgen, 1915’te ortopedi ve
patolojik anatomi, 1918’de
üroloji servisleri hizmete
girmiştir. Daha sonra yatak
kapasitesini artırmak ve çağın
gelişen tıbbi ihtiyaçlarına
cevap vermek amacıyla ek
binalar inşa edilmiştir. Bugün
İstanbul Tıp Fakültesi’nin
bulunduğu kampüste yer
alan tarihi binalar, Gureba
Hastanesi’nin 1915 yılında
bitirilen bu ek binalarıdır. 1911–
17 yıllarında Evkâf Nezareti
(Vakıflar Bakanlığı) tarafından
inşa ettirilen bu “yeni” binalar
1917 İstanbul yangınında
halkın iskânına tahsis edilmiş,
sonra tütün deposu olarak
kiralanmıştır.
1924 yılına kadar Evkaf
İdaresine bağlı olarak hizmet
veren hastane, Şer’iye ve Evkaf
Vekâletinin kaldırılması ve
vakıfların yönetiminin genel
müdürlük olarak Başbakanlığa
bağlanması üzerine; masraflar
evkaf idaresi bütçesinden
karşılanmak kaydıyla, sağlık
personelinin atanması ve
hastanenin kontrolü gibi
hususlarda yönetimi sağlık
bakanlığına bırakılmıştır.
1926 yılında büyük bir
tadilata başlanmıştır. Yine aynı
yıl hastanede toplam 9.149
hasta tedavi edilmiş, toplam
784 ameliyat gerçekleşmiştir.
1933 yılında yükseköğretimde
başlatılan reform çalışmaları
ve Tıp Fakültesi’nin
Haydarpaşa’dan İstanbul
yakasına taşınması sebebiyle
hastane, İstanbul Tıp Fakültesi
öğrencileri stajlarını Gureba
Hastanesi’nde yapmaya
başlamışlardır. İstanbul Tıp
Fakültesi’ne tahsis edilen bu
binalar halk arasında “Yukarı
Gureba”, Gureba Hastanesi’nin
tarihi binası ise “Aşağı Gureba”
olarak anılmıştır.
1956 yılına kadar Sağlık
Bakanlığına bağlı olan
hastane, aynı yıl kabul
edilen 6760 sayılı “Vakıflar
Umum Müdürlüğü Vazife ve
Teşkilatı Hakkında Kanun”
hükümleri gereğince, tekrar
Vakıflar Genel Müdürlüğüne
bağlanmıştır. 1957 de
cildiye polikliniği, 1958 de
anesteziyoloji servisi ve hayati
kimya laboratuvarı, 1961 de
kadın hastalıkları polikliniği
açılmıştır. 1965 yılında yatak
sayısı 300 çıkarılarak camiinin
arkasındaki alana da bir
amfi yaptırılmıştır. İstanbul
Tıp Fakültesi 1956 yılından
itibaren, kısmen yapımı biten
yeni binalarına taşınmış, ancak
hastane ile eğitim ve öğretim
temelindeki ilişkisi, binalarının
tamamlandığı 1966 yılına
kadar sürmüştür. Gureba
Hastanesi 1966 yılından
itibaren yeniden bağımsız
bir vakıf hastanesi kimliğine
kavuşmuştur.
Yukarı Gureba Hastanesi
adıyla anılan Çapa Kliniklerinin
yer aldığı Bezmiâlem Valide
Sultan Vakfı’na ait olan 38493
m2 büyüklüğündeki arsa ve
üzerindeki binalar gayrimenkul,
23.2.1966 tarih ve 60156 sayılı
Bakanları Kurulu kararı ile
16.029.000 TL. Karşılığında
İstanbul Üniversitesi Tıp
Fakültesi’ne satılmıştır.
Yukarı Gureba pavyonlarının
İstanbul Tıp Fakültesine devrini
takiben Vakıflar İdaresi yeni bir
hastane inşa edilmesine karar
vermiş almış ve 1969 yılında
yeni bir hastane binasının
temelleri atılmıştır .
1978 yılında yeni hastane
binasına ek olarak kurulması
planlanan onkoloji merkezinin
temeli atılmış ve yapı poliklinik,
laboratuvar ve ışın tedavisi
birimleri ile 50 yataklı bir klinik
ihtiva eden modern bir merkez
olarak 1986 yılında hizmete
girmiştir.
Yapılan yeni binada yetersiz
Hastanenin giriş
kapısının batısında,
Gureba Hastanesi
ile yanındaki cami
için yaptırılmış ve
bunlarla birlikte
hizmete açılmış
olan bir çeşme yer
almaktadır.
İlk Hastaneden Üniversiteye (II)
Yrd.Doç.Dr. Mahmut Gürgan
Bezmialem Vakıf Üniversitesi
Tıp Fakültesi Deontoloji ve
Tıp Tarihi AnabilimDalı
62
Bezmiâlem
aktüel
2013 / 2