Basic HTML Version
22
/ Bezmiâlem Aktüel 2019
Bezmiâlem Valide Sultan’ın
manevî yönünü yansıtan
önemli eserlerinden bir
tanesi, kimsesiz ve yoksul
hastaların tedavileri için
yaptırdığı Vakıf Gureba
Hastanesi’nin
yanına;
hastane
çalışanlarının,
yatan hastaların ve halkın
dinî
vecibelerini
yerine
getirmeleri amacıyla inşa
ettirdiği camidir. Valide
Sultan’ın vakfettiği Gureba-i
Müslimin Hastanesi Camii,
hem namazların eda edildiği,
daimi olarak Kur’an-ı Kerim tilavetinin yapıldığı bir
ibadethane; hem de haftanın belirli günlerinde halka
verilen dini bilgiler, vaaz, nasihat ve kütüphanesi ile
bir eğitim merkezidir.
Bezmiâlem Valide Sultan, oğlu Sultan Abdülmecid’in
devlet idaresi ve halkın yönetimine dair aldığı
kararlarının her zaman destekleyici ve uygulayıcısı
olmuştur. Bunun en güzel örneklerinden bir tanesi,
Bezmiâlem Valide Sultan’ın kurduğu Vakıf Gureba
Hastanesi’dir. Bu konuyu daha iyi anlamak için
Sultan Abdülmecid’in devlet adamlarına sitem
ve tembihte bulunduğu, fakir ve kimsesizler için
bir hastane yapılmasını emrettiği önemli hatt-ı
hümâyununu incelemekte fayda vardır. Padişah
hatt-ı hümâyununda; cülûsundan beri asıl amacının,
memleketin imârı ve refahı olduğunu, şimdiye kadar
sadece askerî alanda bu uygulamaların yapıldığını
belirtir. Bu hatt-ı hümâyununda Sultan Abdülmecid
“Dersaadetimizde gurebâ ve
fukarâ için müberrât-ı mahsusa
olmak üzere bir müstevfî
hastahane binâ ve inşâsı”
hususunda da emir verir ve
bu tür hastanelerin memleket
genelinde
yaygınlaştırılması
fikrini de hatt-ı hümâyununa
ilave eder. Devlet yöneticileri
daha padişahın bu emirlerini
yerine getirmek için ilgili
komisyonlar
kurarlarken,
Bezmiâlem
Valide
Sultan
kendi arzusuyla padişahın
hatt-ı hümâyununda belirtilen
İstanbul’da bir hususî hayrat olarak yoksul ve
kimsesizlerin tedavi edileceği Vakıf Gurebâ
Hastanesi’nin inşasına talip olur. Bu hayrat; hastane,
cami ve çeşmeden oluşacaktır.
Hastane ve Cami’nin inşası dualarla başlatılır
Hastane ve camiinin yapımına dualarla başlanır.
Şeyh Mehmed Murâd-ı Nakşibendî Efendi 14 Mart
1845 günü Valide Sultanın yapılacak hayratının
duasını yapmak üzere, Yenibağçe Nakkaş Paşa
Sarayı arsasına davet olunur. Bu dua törenine
Evkaf-ı Hümayûn Nazırı Hasip Paşa, Bezmiâlem
Valide Sultan’ın Kethüdası Tahir Bey, Ebniye Müdürü
Abdülhalim Efendi, Valide Sultan’ın Kahvecibaşısı
ve validenin hizmetkârları katılmıştır. Müneccimbaşı
tarafından tespit edilen hayırlı saat olan alaturka saat
beşte, Murat Efendi önce bir Aşr-ı şerif tilâvet eder
ve ardından bu binaların hayırla tamamlanmasına ve
banileri Bezmiâlem Valide Sultan ve Padişah Sultan
Valide Sultan’ın Gureba-i Müslimin Hastanesi Camiini yaptırmasının
en önemli sebebi, hastane çalışanlarının, hastaların, ziyaretçilerin ve çevrede
yaşayanların namazlarını kılabilmeleriydi.
PROF. DR. ARZU TERZİ
/ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TARİH BÖLÜMÜ ANABİLİM DALI BAŞKANI
BEZMİÂLEM VALİDE
SULTAN VE
GUREBA-İ
MÜSLİMİN HASTANESİ CAMİİ