Basic HTML Version
38
/ Bezmiâlem Aktüel 2020
8 SORUDA
DİYABETİK RETİNOPATİ
Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Arif Koytak,
diyabetik retinopati, nedenleri, belirtileri, evreleri ve risk grubunda
kimlerin yer aldığına dair önemli açıklamalarda bulundu.
DOÇ. DR. İBRAHİM ARİF KOYTAK
/ BVU HASTANESİ BAŞHEKİMİ
Diyabetik retinopati nedir?
Kontrolsüz diyabet yani şeker hastalığı, hemen hemen tüm organlara zarar
verir. Maalesef gözlerde ve görme yeteneğinde oluşturduğu hasar, diyabetin
diğer organlarda oluşturduğu hasarlara kıyasla kişinin gündelik aktivitelerini ve
hayat kalitesini çok daha olumsuz etkiler.
Şeker hastalığının en sık görülen komplikasyonlarından biri olan diyabetik
retinopati, tüm dünyada görme kaybının önde gelen nedenlerindendir.
Diyabetik retinopati, kontrolsüz şeker hastalığının gözün arkasındaki retina
tabakasının ince damarlarına verdiği hasar sonucu ortaya çıkar.
Şeker hastalığınız varsa ve kan şekerinizi çok iyi
kontrol altına tutamıyorsanız gözlerinizde hasar
gelişme ihtimali çok fazladır. En başlarda, yani
retinanızda oluşan hasar belli bir düzeye ulaşıncaya
kadar hiçbir şey fark etmezsiniz. Fakat zaman içinde
retina hastalığı, yani tıbbi ifadesiyle “retinopati”
ilerler ve değişen düzeylerde görme kayıplarıyla
sonuçlanır. Diyabetik retinopati genellikle iki gözü
aynı anda ve aynı oranda etkilese de, bir gözdeki
şikâyet diğerinden önce ortaya çıkabilir.
Diyabetik retinopati riski kimlerde daha fazladır?
Gerek tip 1, gerekse tip 2 şeker hastalığı olan
herkes risk altındadır. Bu nedenle her diyabet
hastası retinopati gelişmemiş olsa bile senede en
az bir kez detaylı göz ve göz dibi muayenesinden
geçmelidir. Şeker hastalığı tanısı almış kişilerin
ortalama yüzde 40-45’inde diyabetik retinopati
mevcuttur. Bir çalışmada, 20 yıldır tip 1 diyabeti
olan hemen tüm hastalarda, 20 yıldır tip 2 diyabeti
olanların ise %60’tan fazlasında retinopati geliştiği
görülmüştür. Retinopatinin şiddeti ve ilerleme hızı
şüphesiz her şeyden önce kan şekeri kontrolüne
ve eşlik eden hipertansiyon, kolesterol yüksekliği,
obezite, sigara gibi damar sağlığını etkileyen
diğer faktörlerin varlığına bağlıdır. Diyabetik
retinopatinin şeker hastası kadınların hamilelik
dönemlerinde beklenmedik sorunlar yaratabileceği
de unutulmamalıdır.
Diyabetik retinopatinin evreleri nelerdir?
Hasarın şiddetine göre diyabetik retinopatinin dört
evresi vardır:
1. Hafif Retinopati:
Bu en erken evrenin özelliği
mikroanevrizmaların varlığıdır. Bunlar retinanın
kılcal damarlarının zayıflamış dış duvarlarında
oluşan baloncuklardır.
2. Orta Derece Retinopati:
Hastalığın ilerlemesiyle
retinayı besleyen kılcal damarlarda tıkanıklıklar ve
retina dokusu içinde kanamalar gelişir.
3. İleri Derece Retinopati:
Çok sayıda kan
damarı tıkanmış ve retinanın pek çok bölgesi kan
dolaşımından mahrum kalmıştır. Bu bölgelerin
beslenmesini sağlamak için buralardan yeni kan
damarları yapımını uyaran maddeler salgılanır.
4. Proliferatif Retinopati:
Bu evrede retinanın
beslenebilmek için salgıladığı maddeler yeni
damar ve zarların oluşumunu tetikler. Bu olay