Basic HTML Version
38
BezmiâlemAktüel 2014 / 3
Doktorun hastayı mu-
ayene ettikten sonra
yazdığı reçete ile başlayan süreçte has-
tanın ilaç ile karşılaştığı serüven ilacın
vücudumuzda karşılaştığından daha iyi
olmalı!
Doktor, hasta ve ilaç üçgenindeki doğrular ve
yanlışların iyi anlaşılması akılcı ilaç kullanım-
daki ilk adım, başarılı bir şekilde uygulanma-
sı ise ikinci bir adım olabilir mi? Gerçekten ne
yapmalıyız? Doktorlarımızı mı daha iyi eğitelim
yoksa hastalarımıza mı daha iyi anlatalım yok-
sa eczacılarımızı mı daha eğitimli bir hale geti-
relim? Doktor, eczacı ve hasta iletişimini daha
yapıcı bir şekle sokabilir miyiz? Doktorlarımızın
ve eczacılarımızın böyle bir vakti olmalı mı?
Günümüzde doğru ilaç kullanımının yaygınlaş-
tırılması halk sağlığının kalitesini belirlemede
önemli bir parametre olarak değerlendirilir.
Dünyanın hiçbir yerinde istenilen her dakika
doktora erişmek ve soru sormak lüksü yok-
tur. Özellikle yalnız yaşayan yaşlı hastalarımızı,
köylerde yaşayan ve eğitim düzeyi düşük olan
vatandaşlarımızı en başta doktorlarımızın ve
eczacılarımızın kullandıkları ilaçlar ile ilgili ola-
rak doğru yönde bilgilendirmeleri gerekmekte-
dir. Doktorun hastanın teşhisini doğru düzgün
koyduktan sonra hastanın başka bir hastalığı
olup olmadığını ve sürekli kullandığı başka bir
ilacın varlığını irdelemesi gerekmektedir. Has-
tanın yaşı, kilosu, organ yetmezlikleri iyi anla-
şılmalı ve ilacın dozu gerekirse ayarlanmalıdır.
Yapılan en büyük hatalardan biri hastanın bir
bütün olarak değerlendirilmemesidir. Yaşlı bir
hastanın 5 değişik hastalığının her biri için veri-
len 3 değişik ilacın toplam 15 tanesinin bir arada
kullanılması olası mıdır? Bu ilaçlar vücuda ne
yapmaktadır, vücudumuz bu ilaçları ne şekilde
parçalayıp atmakta ve bu ilaçlar birbirlerini ne
şekilde etkilemektedir! Doğru ilaç kullanımı bir
bakıma en az sayıda ilaçla, en düşük dozda, en
doğru yolla, en az yan etkiye sahip ve en kısa
sürede en ucuza mal olan ilaç tedavisidir.
Madalyonun öteki yüzüne bakarsak çok
daha değişik bir durum ile karşılaşıyoruz.
Hastalarımız bazen en fazla ilacı yazan,
hatta olası ise iğne ile ilacı veren, hiç ismi
duyulmamış ilacı yazan ve hatta bizim ilaç
bile kabul etmediğimiz bazı maddeleri
yazan doktorlarımızı çok iyi doktor olarak
değerlendirebiliyor.
Hastalarımıza öncelikle gerekli değil ise ilacın
verilmemesi gerektiği eğer gerçekten gerekli
ise “uygun dozda ve sürede” doktorun ön gör-
düğü şekilde kullanması gerektiği anlatılmalı-
dır. Hasta ilacı kendi uygun gördüğü sürede de-
ğil doktorun öngördüğü şekilde kullanmalıdır.
Herhangi bir yan etkide kesinlikle doktorunu
araması gerektiği açık bir şekilde söylenmeli-
Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi
Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı
Prof. Dr. Ümit Deniz DİNÇER
AKILLI
İLAÇ KULLANIMI