Basic HTML Version
44
BezmiâlemAktüel 2014 / 3
Bu makalede Sultan
Abdülmecid’in hayır-
sever annesi Bezmiâ-
lem Valide Sultan’ın
hayır eserlerinin en başında gelen bu hastanenin
hizmete girişi Osmanlı Arşivi (Hazine-i
Evrak) kayıtlarına göre incelenecektir.
Gurebâ Hastanesi, tarihi kıymetine,
sosyal ağırlığına ek olarak bizde vak-
fiye şartlarına uygun olarak 1847’den
beri işletilen tek kurumdur. Çok sayıda
her türden vakıf eser kuruluş gayesinin
ve vakfiyelerinde gösterilen hedeflerin
dışında çalıştığı halde bir tek Gurabâ
Hastanesi bu özelliğiyle bizim vakıf ta-
rihimizde çok özel bir değer kazanmış
bulunmaktadır. Gerçi bu hastanede
zaman zaman bazı müdahalelere ma-
ruz kalmışsa da yine en sonunda vakıf
özelliği ile hizmetlerine devam etmek-
tedir. Gureba Hastanesi son seneler-
de Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi’ne
dönüşmüş bu yeni yapılanma ile bu kurum âdeta
taçlanmış ve ebedileşmiş, bu yeni haliyle de sadece
İstanbul’un değil ülkenin sınırlarını bile aşarak mil-
letlerarası bir kimlik kazanmıştır.
1847’den beri ülkemize hizmet veren bu büyük vakıf
eseri yaptıran Bezmiâlem Valide Sultan hakkında
kısaca birkaç cümle ile bilgi vermek gerekirse şun-
lar söylenebilir. Bu bilgileri vermek, tekrar bile olsa
o büyük insana bir vefa borcudur. Bezmiâlem Vali-
de Sultan, tarih boyunca bu topraklarda vakıf kuran
çok sayıda hanımların başında gelir. O bu vasfıyla
tam bir “devlet anadır”. Onun adı hep hayır hasenat
işlerinde geçer, onun için de hep hayırla anılır. Bili-
nen hiçbir kötü tarafı yoktur.
Bezmiâlem Valide Sultan’ın bu hâliyle
hiçbir filme konu olacak saray entrika-
sı, siyasi hesabı ve ikbal kavgası yok-
tur. Dolayısıyla filmlere, dizilere konu
olmamıştır. Sınırsız siyasî gücünü,
olanca servetini milletine sarf etmek-
ten ayrı bir zevk almış, bu zevkle ya-
şamış, 1853’te muhtemelen 50-55 yaş-
larında vefat etmiştir. Arşiv belgelerine
göre valide sultan vefatında arkasında
servet değil epeyce bir borç bırakmış-
tır. Bu borçlar, onun doymak bilmeyen
hayır-hasenat aşkının, devlet ana özel-
liğinin bir sonucudur. Yoksa kendisinin
kayıtlara geçmiş hiçbir lüks ve israfı
yoktur. Hatta yaşadığı sürece oğlu Ab-
dülmecid Han’ın müsrifçe hareketlerine de epeyce
set çekmiştir.
Hastanenin Resmen Açılışı
Bezmiâlem Valide Sultan Gurebâ Hastanesi ha-
zine-i evrak (arşiv) belgelerine göre resmen iki
defa açılış töreni yapılmıştır. Bunlardan birinci-
si 31.10.1845 (29.L.1261)’te diğeri ise 12.03.1847
(24.Ra.1263)’tedir.
Marmara Üniversitesi Bilgi ve
Belge Yönetimi Bölümü
GUREBÂ HASTANESİ
Öğr. Gör. Talip MERT