Basic HTML Version
BezmiâlemAktüel 2014 / 5
7
O
smanlı Devlet’inde padişahların Cuma
günleri Cuma namazı için camiye gidiş ve
dönüşlerinde Cuma selamlığı yapılırdı. Pa-
dişahların halk ile bütünleşmelerinde bu
günler oldukça önem arz etmekteydi. Dol-
mabahçe Cami, yapıldıktan sonra Cuma
Selamlığı merasimlerine ev sahipliği yap-
maya başlamıştı.
Cami kare plan üzerine tek büyük kubbeli ve iki mi-
nareli olarak inşa edilmiştir. Kubbenin dört büyük ke-
merle taşındığı bu yapıda mekânın enine dar, boyuna
hayli uzun bir biçimde gelişerek prizma şeklini aldı-
ğı görülür. Cami minareleri birer şerefeli olup, uzun
formları ve yivli gövdeleriyle dikkat çeker. Bu minare-
lerde şerefe altları akant yaprakları ile süslenmiştir.
Cami’nin önünde bir hünkâr kasrı vardır. Gayet ince,
narin minareler bu kasrın içinden ve iki ucundan yük-
selir. Caminin içi yağlı boya kalem işleri, nakışlar, mih-
rabı ve minberi de Avrupaî motiflerle süslenmiştir.
Dolmabahçe meydanının açılması sırasında caminin
avlu duvarları kaldırılmış, avlunun büyük bir kısmı
meydana katılmıştır. Caminin ampir üsluptaki sekiz-
gen planlı ve kubbeli muvakkithanesi ise deniz kena-
rına, halen bulunduğu yere nakledilmiştir. Cami kita-
be taşı da caminin deniz tarafındaki mihrap duvarının
önüne konmuştur.
Bezmiâlem Valide Sultan (Gureba Hastanesi) Cami
Bezmiâlem Valide Sultan Cami adıyla da anı-
lan Gureba Cami, Valide Sultan tarafından kendi
vakfı olan Çapa Arpaemini mahallesinde bulunan
Gureba Hastanesi’nin (Bezmiâlem Vakıf Üniversi-
tesi Hastanesi) kuzeybatı köşesine yaptırılmıştır.
Cami, hastane ile birlikte aynı gün hizmete açıl-
mıştır. (24 Rebiüevvel 1261/2 Nisan 1845)
Dikdörtgen bir plan üzerine inşa edilen cami
kâgirdir. Çatısı ile minberi ahşap olan caminin
batı duvarı doğrudan Aşağı Gureba caddesine
cepheli, simetriği olan doğu duvarı ise hasta-
neye ait birimlere bitişiktir. Caddeye bakan av-
lunun giriş kapısı üzerinde Abdülmecit tuğralı,
1261/1845 tarihli yapım kitabesi bulunmaktadır.
Bu kitabenin metni Ziver Paşa’ya aittir. Cadde-
ye bakan giriş kapısından caminin önündeki kü-
çük avluya geçilmektedir. Çift sıralı, dikdörtgen
pencereleriyle iki katlı düzene sahip olan giriş
cephesinin alt katı son cemaat yeri, üst katı ise
mahfil olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca bu kü-
çük avluda, caminin kuzeybatı köşesinde taş ör-
gülü, kare kaide üzerinde silindirik gövdeli, tek
şerefeli, bezemesiz minare yer almaktadır. Giriş
cephesi dışındaki diğer üç cephede alt sırada
dikdörtgen, üst sırada ise yuvarlak pencereler
kullanılmıştır. Yapının içi pencere sistemi ve
çokluğu açısından çok aydınlık, ferah bir görü-
nüme sahiptir.
Üzerinde bir ayet kitabesi bulunan ahşap kanatlı, düz
bir kapıyla girilen son cemaat yerinde, sağ tarafta, mi-
nareye geçiş kapısıyla, kadınlar ve hünkar mahfilleri-