Basic HTML Version
BezmiâlemAktüel 2015 /
27
Deri Kanserine Yakalanma Oranları Artıyor
Dünyada deri kanserinin görülme oranı son 30 yılda
ciddi artış gösterdi. Bronz ten trendinin yükselmesiyle
artan güneşlenme ve solaryum kullanma oranı, ozon
tabakasındaki incelme bunların sebepleri arasında
gösterilebilir. Tüm dünyada melanom ve melanom ol-
mayan deri kanserleri artıyor. Global olarak her yıl 2-3
milyon melanom olmayan deri kanseri, 132 bin mela-
nom gelişiyor. Amerika Deri Kanserleri Vakfı’nın verile-
rine göre tüm kanserlerin üçte biri deri kanseri ve her
5 Amerikalıdan 1’inde deri kanseri görülme riski var.
Türkiye’de bu kadar net istatistiksel veri yok ancak deri
kanserlerinin arttığını gözlemliyoruz.
Deri Kanseri Gözümüzün Önünde Gelişiyor
Deri kanseri gözümüzün önünde gelişiyor. Kişinin ken-
di başına çok rahat fark edebileceği bir kanser türü
ve bu hastalıkta erken teşhis yüzde 100’e yakın hayat
kurtarıyor. Erken dönemde fark edilen ve tanısı konu-
lan deri kanseri lokal anestezi ve küçük bir cerrahi giri-
şimle çıkarılıyor ve sonrasında hasta sadece izleniyor.
Özellikle 40 yaşından sonra yüzde sivilce gibi başlayıp
kapanmayan yaralar şeklinde devam eden, kahverengi
veya deri rengindeki lezyonlar, ben şeklinde veya kü-
çük kabarcıklar şeklinde ortaya çıkan lezyonlar bize
ipucu verir. Yine çocukluğunuzdan beri taşıdığınız
benlerinizdeki kızarıklık, genişleme veya tek renkten
çok renge dönüşme gibi değişimler kanserin işaret-
leri olabileceği için böyle durumlarda geç kalınmadan
deneyimli bir deri hastalıkları uzmanına başvurulma-
lı. Hastaların çoğu bize ne yazık ki çok geç aşamada
başvuruyor. Genellikle deride çıkan ben gibi lezyonlar
önemsenmiyor ve “Nasılsa geçer” deniliyor. Ancak çok
rahatsızlık vermeye başlayınca kişi doktora başvuru-
yor. O zaman da kanser kan damarlarına, oradan en
yakın lenf bezine, daha sonra ise uzak organlara ya-
yılabiliyor. İlerlemiş evredeki melanom içinse ne yazık
yapılabilecekler çok sınırlı.
Güneşte Kolay Bronzlaşmayanlar Dikkat!
Ailesinde deri kanseri olanlar genetik olarak daha faz-
la risk taşırlar. Kızıl saçlı, çilli, açık tenli, renkli gözlü
olanlar, güneşte her zaman yanan, kolayca bronzlaş-
mayanlar, 50’den fazla beni olanlar özellikle çocukluk
döneminde güneş yanığı geçirenler çok fazla güneş al-
tında kalanlar, mesleki olarak (denizciler, çiftçiler inşaat
işçileri vs.) veya bronzlaşmak için solaryum kullananla-
rın riski daha fazladır. Bu risk gruplarında kanser benler
her zaman ben üzerinden değil sağlam deri üzerinden
de gelişir. Benler üzerinden değişim de olabilir, bu da
yaklaşık yüzde 30 oranında gözlemlenir. O yüzden
çocukluktan beri var olan bende değişimlere dikkat
edilmeli ayrıca yeni bir bene benzeyen leke çıktığında
doktora başvurmalıdır. Melanom deri kanserleri arasın-
da en kötü huylu tümördür. Ancak erken tanı yapılırsa
yani henüz deri içinde belirli katmanlar içinde sınırlıysa
derideki kan ve lenf damarlarına ulaşmadıysa basit bir
cerrahi eksizyonla tedavisi mümkün ve daha sonra sa-
dece belirli aralıklarla izlemek yeterli olacaktır.
Tatilin İlk Günlerinde Koyu Renk Giyinin
Koyu renkler güneş ışığını geri yansıttığı için tatilin ilk
haftasında koyu renk giysiler giyinmek deri kanserine
karşı koruyuculuğu ciddi oranda artırıyor. UV geçirme-
yen giysiler, ense bölgesini de kapatan şapkalar, 30 ile
50 faktör arası güneş koruyucularla iyi bir UV filtresi ta-
şıyan güneş gözlüğü güneşin zararlarından korunmak
için yararlanılabilecek yardımcılar. Deri yaşlanmasında
da güneş ışınları önemli rol oynamakta. Güneşten iyi
korunmuş 80 yaşındaki biriyle, sık maruz kalmış 50 ya-
şındaki birinin nüfus cüzdanına bakmadan hangisinin
daha genç olduğunu anlayamazsınız. Ancak güneşin
yararları da var. Örneğin D vitamini sentezi güneş sa-
yesinde oluyor. Fakat saat 16.00’dan sonra giysilerle
45 dakika yürümek, D vitamini sentezi için yeterli ola-
bilmekte. Saat 11.00-16.00 arasında hiçbir koruyucu-
nun güneşin zararlarından koruyamayacağı unutulma-
malı ve bu saatlerde kapalı alanlarda vakit geçirilmeli.
En iyi plaj şemsiyesinin bile en fazla %70 oranında
koruyuculuk sağladığı ve bulutlu havalarda da güneş
ışınlarının yeryüzüne ulaştığı ve yanık oluşturabileceği
akıldan çıkarılmamalıdır.
En Önemlisi Çocukları Korumak
Erken teşhis kadar kansere neden olacak faktörlerden
uzaklaşmak da çok önemli. Güneş, deri kanserlerinin
bir numaralı sebebi. Aldığımız güneş ışığı derimizde bi-
rikir ve güneşe maruz kalma oranımız arttıkça deri kan-
seri riskimiz artar. Çocukları güneşten korumak ise çok
daha önemli çünkü 10 yaşından önce geçirilen güneş
yanıkları melanom için ciddi bir risk yaratır çünkü gü-
neş yanıkları DNA yapısında değişikliğe yol açabiliyor.
Erişkin yaşta da güneş yanıkları önemli hasarlar ya-
ratabilmektedir. Suyun içinde olmak güneş ışınlarının
etkisinden korumaz. Suyun içinde olmak maruziyeti
azaltmıyor, aksine ikiye katlıyor. Çünkü kişi hem güneş
ışınlarına hem de yansıyan ışığa maruz kalıyor.