Basic HTML Version
BezmiâlemAktüel 2015 /
45
Büyük depremler düzenli olarak meydana gelmektedir.
Tahran ve İstanbul gibi yoğun nüfuslu şehirler, Akdeniz
Havzası, Hindistan, Endonezya gibi ülkelerin yoğun
nüfuslu bölgeleri, Çin’in büyük bir kısmı, Japonya
ve Kaliforniya böyle büyük felaketler için yüksek risk
taşımaktadır.
Depremlerin ardından ortaya çıkan ezilme sendromu,
beraberinde akut böbrek hasarı olsa da olmasa da,
travmatikani ölümlerdensonra, ölümlerinensıkgörülen
ikinci sebebidir; ancak böbrek problemi mortaliteye
ek katkı yapmaktadır. Öte yandan, ezilme sendromlu
hastalarda görülen böbrek komplikasyonlarının etkin
tedavisinde iki durum özellikle dikkate alınmalıdır:
1. Sağlık Kuruluşlarının Durumu:
Ciddi komplikasyonları olan ezilme sendromlu hastalar
eğitilmiş sağlık personeli ve gerekli ekipmanı içeren
hastanelere ihtiyaç duyarlar; bundan dolayı lojistik
destek hayati önem taşır.
2. Uzmanlık:
Ezilme sendromu günlük pratikte nadirdir; ancak
uygulanmayan tıbbi bilgilerin kolayca unutulacağı da
bilinmektedir. Sonuç olarak bu hastaların tedavisinde
hatalar sık görülür.
Nefrologlar bu nedenle kendi afet senaryolarını
hazırlamalı, lojistik planlar yapmalı ve ezilme sendromlu
hastaların tedavisi için açık ve pragmatik kılavuz(lar)
oluşturmalıdır.
Bu öneriler yalnızca nefrologlara değil, aynı zamanda
büyük felaketler sırasında görev yapan diğer sağlık
çalışanlarına da yöneliktir. Büyük popülasyonları
etkilediği gerçeği ve çoğu felaketlerin sonrasında
ortaya çıkan kaotik durumlar da göz önüne alınarak
öneriler genelde basit ve temel ifadeler ile sınırlı
tutulmuştur.
• Felaket durumunda destek sunabilecek kişi ve
kurumlar, bir felaket sonrasında gerekebilecek olası
girişimlerin yeri, tipi ve boyutu ile ilgili önceden hazırlık
yapmış olmalıdır.
• Felaketlerden sonra, sağlık çalışanları, felaket sahası,
saha hastaneleri, hastanelerin acil üniteleri ve hastane
servisleri gibi çeşitli yerlerde hizmet verebilirler. Bu
nedenle felakete eğilimli bölgelerde yaşayan sağlık
personelinin, koordine bölgesel afet tepki planındaki
görevleri hakkında önceden fikirleri olmalıdır.
•Sahavesahahastanesindeçalışmak, sağkalımşansı
düşük olan hastaları bırakma gibi sıklıkla zor kararlar
verilmesini gerektiren triyaj, ya da afetzedelerin veya
yakınlarının stresli ve agresif davranışları ile başa
çıkma gibi oldukça karmaşık, fiziksel ve ruhsal olarak
da yorucudur.
• Felaket anında bu gibi zorluklarla başa çıkamayacak
sağlık personeli, gerekli görevleri başkalarının
yapabilmesi için, kendi kısıtlılıklarını bilmeli ve
suçluluk duygusu duymaksızın geri çekilebilmelidirler.
Afet sırasında önceden çalışmamış kişiler, kurtarma
çalışmalarında önceden deneyimi olan kişilerin
rehberliğinde çalışmalıdırlar.
• Olası yerel kurtarma çalışmalarının tipi ve
derecesini belirlemek önemlidir. Afetin genel
koşullarının (ciddiyeti, zamanlaması ve etkilenen
bölgenin nüfus yoğunluğu), yerel altyapıdaki hasarın
(iletişim olanakları, elektrik ve musluk suyu varlığı,
ulaşım, hastanelerin durumu), lojistik bilgilerin
(kurtarma ekiplerinin varlığı, yerel ve dış kaynak ve
personel varlığı) değerlendirilmesi gerekir. Ek olarak,
girişimlerin organize edilebileceği yerlerin, örn. ‘Solo
tedavi alanları’, ‘afet tıbbi yardım merkezleri’ ve
‘afetzede toplanma noktaları’ spesifik özellikleri göz
önünde bulundurulmalıdır.
• Hasarlı binalara girmeden önce kendi kişisel
güvenliğinizi sağlayın. Kısmi veya tamamen yıkılmış
binalardan afetzedelerin doğrudan çıkarılma işlemine
katılmayınız. Zaten kurtarılmış olan yaralıların destek
ve tedavilerine odaklanınız.
• Ağır hasarlanmış binalar, artçı sallanmalar sırasında,
çökebilir ve sıkışmış yaralıları çıkarmaya çalışan
kurtarıcıları yaralayabilir. Kurtarma çalışmalarında
deneyimi olmayan medikal ve paramedikal kurtarma
personelinin kendileri depremzede olabilir, bu nedenle
çıkarma işlemlerini uzman kurtarıcılara bırakmaları
gerekir. Tıbbi kurtarma personeli, tedavi girişimleri
konusunda uzmanlaşmıştır ve çalışmalarını bu alanla
sınırlı tutmalıdırlar.
• Primer şoktan sonra hasarlı binalar artçı şoklar
nedeniyle çökebilir. Bu durumda, yaralıları hasarlı (ya
da hatta görünürde hasarsız) binalara yakın bir yerde
değerlendirmek ve tedavi etmek risklidir; ilk fırsatta
yaralıları güvenli bir yere almak gerekmektedir.