Basic HTML Version
BezmiâlemAktüel 2016 /
43
42
/ BezmiâlemAktüel 2016
Sinsi ve bulaşıcı bir hastalık olan grip, sağlığımızı ve yaşam kalitemizi olumsuz
etkiliyor. Eylül-Kasım aylarında yapılması gereken grip aşısı, 65 yaşından genç
sağlıklı kişileri yaklaşık yüzde 70-90 oranında koruyor.
AŞI YÜZDE 70-90
ORANINDA
GRİBİ ÖNLÜYOR
Özellikle kış aylarında yakamızı bir türlü bırakmayan halk arasında “paçavra
hastalığı” olarak da bilinen gribin mevsimi geldi. Bu yüzden herkes gribe
karşı korunmanın yollarını arıyor. Sağlıklı ve doğru beslenmek, stresten uzak
durmak, düzenli egzersiz yapmak, istirahat etmek, hijyen kurallarına uymak ve
sigaradan uzak durmak her ne kadar bağışıklık sistemimizi kuvvetlendirerek
bizi gribe karşı bir nebze korusa da kişiden kişiye değişen klinik tablolara
yol açan bu bulaşıcı hastalığı engellemekte çoğu zaman yetersiz kalıyor.
Bu aşamada gündemimize grip aşısı giriyor. Peki gripten aşı ile korunmak
mümkün mü?
Grip aşısı nedir?
İnaktif ve canlı attenue olarak iki formu vardır, canlı olan form gebe ve
bağışıklığı bir sebeple baskılanmış kişilere yapılmazken inaktif formu 6 aydan
büyük olmak şartıyla tüm yaş gruplarına ve özel konaklara uygulanabilir.
İnaktif form, trivalan bir aşıdır. İkisi influenza tip A, biri influenza tip B
hemaglütinin antijenlerinin her birinden 15μg bulunur. İnaktif aşı daha çok
tercih edilmektedir.
UZM. DR. SİBEL BOLUKÇU /
BVU TIP FAKÜLTESİ ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE
KLİNİK MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI
Aşı kimlerde çeşitli komplikasyonlara neden olur?
n
65 yaş ve üzerindeki kişiler
n
Kronik kalp veya akciğer hastalığı olan kişiler
n
Kronik böbrek hastaları
n
Metabolik hastalıklar ve hemoglobinopatiler
n
Bağışıklığı baskılanmış kişiler ( kemoterapi alanlar, hematolojik
hastalıklar,
AİDS gibi durumların varlığı)
n
İnfluenza mevsiminde gebeliğinin 2-3’üncü trimestrında olan kadınlar
n
6 ay-18 yaş arası uzun dönem aspirin tedavisi alan çocuklar
Hangi grupların yaptırmaması gerekiyor?
İçerisindeki yumurta veya diğer bileşiklerden birine karşı anafilaktik tipte
hipersensitivite reaksiyonu olanlarda kullanılmamalıdır. Akut ateşli bir
hastalığı olanlarda semptomlar düzelene kadar aşılanmamalıdır.
Grip aşısı tam olarak korur mu? Kişinin gribe yakalanma olasılığı
nedir?
Tam koruma sağladığını söylememekle birlikte 65 yaşından genç
sağlıklı kişilerde aşının koruyuculuğu yaklaşık yüzde 70-90 iken 65 yaş
ve üzerinde yüzde 30-40, sağlıklı çocuklarda ise yüzde 77-81 arasında
değişmektedir.
Aşı uygulandıktan hemen sonra koruma başlar mı?
Aşı sonrası bağışıklık yanıtı 2-4 haftada başlar, 4’üncü haftada pik yapar,
takip eden zamanda yıl içerisinde azalmaya başlar.
Yan etkileri nelerdir?
n
Aşıya bağlı lokal reaksiyonlar
n
Ateş, halsizlik, kas ağrısı gibi sistemik reaksiyonlar
n
Alerjik reaksiyonlar
n
Guillian-Barre sendromu (risk 1/1.000.000’dan daha düşük)
Nasıl uygulanır?
Dokuz yaş ve üzerinde 0.5 ml doz bir kez, 3-8 yaş arasında 0.5 ml doz
bir veya iki kez, 6-35 ay arasında 0.25 ml bir veya iki kez uygulanır.
Erişkinlerde deltoid bölgeye, çocuklarda uyluğa, kas içine yapılmaktadır.
Aşı her grip türüne karşı korur mu?
O yılki aşının kişinin karşılaştığı virus tipine ne kadar benzer olduğu ile
ilişkili olarak koruyuculuk oranı değişiklik göstermektedir.
Kimlerin yaptırması gerekiyor?
n
İnfluenzaya bağlı komplikasyon gelişme riski yüksek olan kişiler
n
50-64 yaş arası kişiler
n
İnfluenza komplikasyonları için yüksek risk taşıyan kişilere ve
influenza bulaşını sağlayabilecek kişilere (sağlık çalışanları, bakım evi
çalışanları, bu kişilerle aynı evde yaşayan kişiler gibi)
Ne zaman yaptırmalıyız?
Ülkemizde rutin olarak inaktif grip aşısı kullanılmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) her yıl aşı içeriğini; Kuzey
Yarım Küre’de şubat, Güney Yarım Küre’de eylül
ayında belirlemektedir. Ilıman iklimlerde mevsimsel
salgınlar en fazla kışın meydana gelirken, tropikal
bölgelerde düzensiz salgınlar şeklinde bütün yıl
boyunca görülür. Ülkemizde aşılama eylül-kasım
aylarında yapılmaktadır. Grip aşısı yüksek riskli gruba
grip sezonu boyunca yapılabilir.
Grip aşısını neden her yıl tekrarlamak gerekiyor?
İki sebepten kaynaklanmaktadır. İlki yıl içerisinde aşıya
olan bağışık yanıt azalmaktadır, diğeri ise influenza
virusleri sürekli değişim göstermektedir. Aşıda bulunan
virusler, dolaşımdaki viruslerle iyi eşleştiği zaman aşı
çok daha etkili olur. Bu nedenle DSÖ tarafından her yıl
bir önceki dönemde tanımlanmış viruslerden o yılki aşı
içeriği belirlenir.
Yılda bir kez yaptırmak yeterli mi?
Aşının koruyuculuk süresi bir yıldır.
Özel gruplar
50-64 yaş grubu kişilerde komplikasyon gelişme riski
oluşturacak hastalıkların sıklığı artmaktadır. Aşı ile
komplikasyonların azaltılması amaçlanmıştır.
Özel grupta yer alan kişiler kimlerdir?
n
HIV ile infekte kişiler
n
Seyahat edecekler
n
6-23 aylık bebekler
n
Emziren anneler
n
Aşı olmak isteyenler