Basic HTML Version
16
/ Bezmiâlem Aktüel 2018
İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü Anabilim Dalı Başkanı
Prof. Dr. Arzu Terzi ile kurucumuz Bezmiâlem Valide Sultan’ın hususi
hayatını, valide sultan rolünü, hayır eserlerini, kişiliğini, bir vakıf kadın olarak
medeniyetimiz açısından önemini kaleme aldığı “Bezmiâlem Valide Sultan”
adlı eşsiz eserini konuştuk.
HAKTAN ALDIĞINI
HALKA VEREN BİR
VALİDE SULTAN
Bezmiâlem Valide Sultan gibi son dönem Osmanlı
tarihinin böylesine önemli valide sultanının hareme
girişinden vefatına kadar acaba hususi hayatı
nasıldı? sorusundan yola çıkarak araştırmalarıma
başladım. Bezmiâlem Sultan’ın yaşadığı döneme
ait resmî belgeler ve kaynaklar üzerinde yaptığım
uzun çalışmalar neticesinde ise valide sultanın hayat
hikâyesini oluşturan bu eser ortaya çıktı. Kuşkusuz bu
süreçte pek çok kişinin yardım ve desteğini gördüm.
Özellikle kitabımızın basımı hususunda desteklerinden
dolayı Sayın Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Mütevelli
Heyet Başkanı Ahmet Akça Beyefendi’ye ve
Bezmiâlem Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr.
Rümeyza Kazancıoğlu’na müteşekkirim. Eserin yazımı
ve basımı sürecinde verdiği destek ve gösterdiği
gayretten dolayı Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Genel
Sekreteri Sayın Zeynep Gökçen Hanımefendi’ye
burada ayrıca teşekkür etmek isterim.
Bezmiâlem Valide Sultan’ın devlet yönetimindeki
ve haremdeki rolü hakkında bu eserde hangi
önemli tespitlere ulaşılmıştır?
ValideSultanlığındapadişahoğluSultanAbdülmecid’in
yönetime ait aldığı kararlarda oğlunun destekleyicisidir.
Bezmiâlem Valide Sultan özellikle Padişahın memleket
içindeki seyahatleri sırasında saray ve devlet işleriyle
ilgilenmiş, gerektiğinde devlet ve hükümet erkânıyla
sürekli olarak görüşmelerde bulunmuş, valilere ziyafet
vermiştir. Padişah İstanbul’da bulunduğu zaman da
validenin paşalarla resmî yazışmalarını sürdürdüğü
görülür. Mesela 1851’de Londra Sergisi’ne katılan
Osmanlı Devleti bu sergiye konmak üzere memleketin
değişik bölgelerinden gelen tarım ve sanayi ürünlerini
önce İstanbul’da Ticarethane’de sergilemiştir.
Osmanlı Devletinin sanayi ve tarımının geliştirilmesi
açısından böylesine önemli bir sergiye Bezmiâlem
Valide Sultan’ın katılımı, onun yönetimdeki bilinçli
Bezmiâlem Valide Sultan’ın hayatını kaleme aldığınız eserinizin
yazılış hikayesini anlatır mısınız?
Bezmiâlem Valide Sultan XIX. asrın başlarından 1839’a kadar
hükümdarlık yapan ve önemli reformların padişahı Sultan II.
Mahmud’un eşidir. Osmanlı Tarihinde Tanzimat padişahı olarak
bilinen Sultan Abdülmecid’in ise annesidir. Oğlu Sultan Abdülmecid’in
cülûsuyla valide sultanlık makamına yükselir ve 1853 yılındaki
vefatına kadar örnek bir valide sultan hayatı yaşar. Valide Sultan
kurmuş olduğu vakıflarıyla, “en çok vakıf yapan valide sultan” vasfını
kazanır. Ayrıca Bezmiâlem Valide Sultan, 1876’dan Cumhuriyet’e
kadar Osmanlı Devletinde padişahlık yapan Sultan II. Abdülhamid,
Sultan V. Murad, Sultan Reşad ve Sultan Vahideddin’in babaanneleri
olma özelliğini de taşır.
Röportaj:
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Emin Agar