Basic HTML Version
BezmiâlemAktüel 2017 /
19
Bu binanın Türbedar/Valide Mektebi sokağında
bulunan giriş kapısının üstünde Sultan Abdülmecid
Han’ın tuğrası ve bir kitabe vardır. Bu kitabede
mektebin Bezmiâlem Valide Sultan tarafından inşa
ettirildiği belirtilmiştir. Tarih ise 1266/1850’dir.
Mektep eğitim ve öğretim hayatına başta Sultan
Abdülmecid Han ve devlet ricalinin bulunduğu
kalabalık bir topluluğun iştirakıyla 7 Cemaziyelahir
1266/28 Nisan 1850 tarihinde merasimle başlamış;
açılış konuşmasını devrin kudretli sadrazamı Mustafa
Reşid Paşa yapmıştır. Açılışa bizzat Padişah, oğlu
Murad ve kızı Fatma ile gelmiş, sembolik olarak yeni
okula kayıtları yapılmıştır. Sultan’ın kendi çocuklarını
kaydettirmesi, bu yeni mektebe ne kadar değer
verdiğini göstermektedir. Bu hareketiyle de ahaliye
örnek olmuştur.
Mektebin hukukî yönü de ihmal edilmemiş, açılış
ve kayıt şartlarına dair Takvim-i Vekayi’de bir
haber yayınlanmış; bu haberde, Mekteb’in Sultan
Mahmud türbesi yanında olduğu, binanın ihtişamının
ve büyüklüğünün hayret uyandırdığı, muallim ve
hademenin çokluğu, burada hem fen hem de maarif
derslerinin verileceği, buradan mezun olanların resmî
dairelere memur olarak alınacakları, darülfünuna
hazırlık olacağı, rüşdiye (ortaokul) mezunu olmadığı
için imtihanla talebe alınacağı bildirilmektedir.
İmtihanda herkese eşit muamele yapılacağı, ders
programının bir nizamname hazırlanarak tesbit
edileceği, üç yıllık bir eğitimi kapsadığı, mezun
olanlara Meclis-i Maarif şahadetnamesinin verileceği,
diploma alanların başka bir imtihana girmeden,
saray ve Babiâli kalemlerine kabul edilecekleri; bu
programın aynı şekilde Mekteb-i Adliye’de de tatbik
edileceği bildirilmektedir.
Mektebin ilk müdürü Mekatib-i Umumiye nazırı
Kemal Efendi’dir. Bu zatın, okulun açılmasında
büyük hizmet ve gayreti olmuştur. Yine onun
teşebbüsleriyle mektebin adı Meclis-i Vâlâ tarafından
“Darül-Maârif” olarak değiştirilmiştir. Maksada uygun
olarak hazırlanan özel bir program ve nizamnameyle
talebe alınmasına başlanmıştır. Darül-Maârif, 6
Kanun-ı Evvel 1289/19 Aralık 1873 tarihli tezkireyle
İstanbul’da ilk idadî (lise) açılmak murad edildiğinde,
binası ve yeri müsait olduğu için mevcut muhteva
ve personel yenileme suretiyle ilk resmî idadî haline
getirilmiştir. Okul Birinci Cihan Harbi içinde, bir
dönem İstanbul Selçuk İnas İdadîsi adıyla eğitim
vermiş; 1914 yılında Bezmiâlem Sultanîsi haline
getirilmiş; 1924’te öğretmen okulu, 1933’te ise tekrar
İstanbul Kız Lisesi olmuş, 1983’te Cağaloğlu Anadolu
Lisesi adıyla karma eğitime geçilmiştir.
Bezmiâlem Valide Sultan bu önemli eğitim kurumunun
dışında da okullar açtırmış; ilkokul seviyesinde sıbyan
mekteplerinden birisi hemen lisenin yanındaki “Yeşil
Mektep” adı verilen okuldur. Ayrıca Beykoz Çubuklu
ve Edirnekapı Molla Aşkî mahallesinde daha 1844’te
yaptırdığı okulları da anmak bir kadirşinaslık olacaktır.
Görüldüğü üzere ilkokul seviyesinden ortaöğretim
seviyesine kadar eğitimin sürekliliği şuuruna sahip bir
mühim şahsiyet görüyoruz. Tasarlayıp hayata geçirdiği
lise ise devrinin ilerisinde ve üniversiteye zemin teşkil
edecek bir kaliteye sahiptir. Bunun yanı sıra tıpkı daha
evvelleri EnderunMektebi’nde olduğu gibi devlet adamı
yetiştirecek bir öğretim programı hayata geçirtmiştir.
İşte, bizim de 2010 yılında kurulan üniversitemizi
dünyanın sayılı okullarından biri olma idealimizi
gerçekleştirmenin yanında, bir BezmiâlemValide Sultan
Eğitim Külliyesi hayalimizin de olmasının gerektiği
kanaatini taşımaktayım. İlkokuldan üniversiteye kadar
bütün seviyelerde en iyilerden olma ve kurucumuz
olan mübarek hanımefendi’nin hayallerini ve vizyonunu
daha ilerilere taşımamız idealimiz olmalıdır diye
düşünüyorum.
Hayal etmek, gerçekleştirmenin
ilk adımıdır.
Bezmiâlem Valide Sultan
Eğitim Külliyesini
hayata geçirmek Bezmiâlem'in
vizyonunu ileriye taşıyacaktır.