Basic HTML Version
46
/ Bezmiâlem Aktüel 2019
Tıp bilimindeki adı “maküla dejenerasyonu” olan, halk arasında ise
“Sarı Nokta Hastalığı” olarak bilinen bu hastalık, gelişmiş ve gelişmekte olan
ülkelerde 50 yaş sonrası geri dönüşsüz görme kayıplarının en önemli
iki nedeninden biridir.
DOÇ. DR. İBRAHİM ARİF KOYTAK
/ BVU TIP FAKÜLTESİ GÖZ HASTALIKLARI ANABİLİM DALI
SARI NOKTA
HASTALIĞI
Dejenerasyon, herhangi bir nedene bağlı olarak hücre ya da organ yapısının
bozulması anlamına gelir. Yaşımız ilerledikçe hemen her organımızda çeşitli
değişiklikler gözlenir. Cildimizde kırışıklıklar, eklem kıkırdaklarımızda aşınmalar,
kemiklerimizde zayıflıklar baş gösterir. Sarı nokta hastalığı da yaşlanmanın
etkisiyle gözümüzün iç-arka kısmını kaplayan retina ve komşu tabakalarda
görülen bozulmaların neden olduğu bir hastalıktır.
Tıptaki karşılığı “maküla” olan sarı nokta, gözün arka kısmındaki ışık algılayıcı
hücrelerin, yani fotoreseptörlerin bulunduğu retina tabakasının merkezi
bölgesinin adıdır. Fotoreseptörler, ışık ve görüntüyü elektriksel iletiye çevirerek
sinir lifleri aracılığıyla anlık olarak beyne iletirler.
Hassas ve renkli görme işlevinden sorumlu
fotoreseptörler, retinanın sarı nokta bölgesinde
bulunurlar. Sarı nokta hastalığı, gözün, okumak, dikiş
dikmek ya da araba kullanmak gibi işlerde gerek
duyulan “merkezi keskin görme” yeteneğinden
sorumlu bölgesini etkileyen bir hastalıktır.
Tıp bilimindeki adı yaşa bağlı maküla dejenerasyonu
olan bu hastalık, halk arasında yaşa bağlı sarı
nokta hastalığı, ya da daha kısa adıyla “sarı nokta
hastalığı” olarak bilinmektedir. Bu hastalık gelişmiş
ve gelişmekte olan ülkelerde 50 yaş sonrası
geri dönüşsüz görme kayıplarının en önemli iki
nedeninden biridir.
Sarı nokta hastalığı çoğunlukla kişinin görme ile
ilgili ciddi bir şikayeti olmadığı halde, kontrol amaçlı
yapılan göz muayenelerinde teşhis edilir. Çünkü
başlangıç aşamasındaki hastalıkta görme genellikle
etkilenmez ya da çok az etkilenir. Hastalığın ilerleyen
evrelerinde gittikçe azalan görme keskinliği,
görüntülerde biçim değişikliği ve lekelenme,
çizgilerde kırılma, okuma hızında yavaşlama, yüzleri
tanımada ve araç kullanmada zorluk ortaya çıkar.
Hızlı ve şiddetli seyreden hastalık durumunda ise
ani merkezi görme kayıpları gelişebilir. Sarı nokta
hastalığını oluşturan sebepler tüm yönleriyle henüz
tam olarak belirlenememiş olmakla birlikte, temel
oluşum mekanizması; retinanın işlevselliği için
gerekli hücre ve damar tabakalarındaki yaşla ilişkili
değişiklikler neticesinde sağlıklı işleyişin aksaması,
hücresel atıkların birikmesi ve bunlara bağlı olarak
gelişen yıkım ve tamir süreçleri olarak özetlenebilir.
Sarı nokta hastalığı 60 yaş ve üzerindeki herkeste
görülebilir, fakat bazı etkenlerin hastalığın
görülme sıklığını ve/veya seyir şiddetini artırdığına
inanılmaktadır.
Sarı nokta hastalığı 60 yaş ve
üzerindeki herkeste görülebilir,
fakat bazı etkenlerin hastalığın
görülme sıklığını ve/veya
seyir şiddetini artırdığına
inanılmaktadır.