Basic HTML Version
46
/ Bezmiâlem Aktüel 2019
Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Dragos Hastanesi Kadın Hastalıkları
ve Doğum Uzmanı Dr. Kenan Karaca, kadınlarda idrar kaçırmanın
nedenlerini ve tedavi yöntemlerini anlattı.
UZMAN DR. KENAN KARACA –
BVU DRAGOS HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM BÖLÜMÜ
KADINLARDA
İDRAR KAÇIRMA
İdrar kaçırma; kontrol edilemeyen ve istenmeyen her türlü idrar tutamama
durumudur. Yetişkin kadınların yarısı bu durumdan muzdarip olmasına rağmen
çoğu kez utanma, tedavi seçenekleriyle ilgili bilgi eksikliği, ameliyattan korkma
gibi sebeplerle rahatsızlığını doktoruyla paylaşmaktan çekinirler. Tedavi
edilmeyen hastalarda, uzun süreli idrar kaçırma problemiyle birlikte ikincil
olarak depresyon, kaygı, sosyal izolasyonla ilişkili yaşam kalitesi bozuklukları
ve cinsel işlev bozuklukları da görülür. Yaşam süresinin uzamasıyla beraber
toplumda idrar kaçırma oranı giderek artmakta ve ülkelerin yıllık harcamaları
da bununla orantılı olarak artmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde işeme
semptomlarının tedavisi için yıllık 24,9 milyar dolar harcanmaktadır.
İdrar kaçırmada risk faktörleri olarak; aile öyküsü,
ilerleyen yaş, artan doğum sayısı, genetik alt yapı,
menopoz, obezite, sigara, kafein kullanımı, diyabet,
nörolojik hastalıklar, idrar yolu enfeksiyonları,
geçirilmiş ürogenital ameliyatlar ve radyasyon
sayılabilir. Temel olarak kadınlarda idrar kaçırma
stress, aciliyet ve taşma olarak üç gruba ayrılır.
Bazı kadınlardaki idrar kaçırma birden fazla grubu
içerecek şekilde olabilir. Bu sınıflandırma tedavi
seçeneklerinin belirlenmesi açısından çok önemlidir.
Stress tipi idrar kaçırma; hapşırma, öksürme, gülme
gibi karın içi basıncı artıran eylemlerle birlikte
gerçekleşen idrar kaçırma şeklidir. Genç kadınlarda
daha sık görülen idrar kaçırma tipidir ve genellikle
cerrahi yöntemlerle tedavi edilir.
Aciliyet tipi idrar kaçırmalar, ertelenemeyen ani
sıkışma hissiyle beraber mesanedeki istemsiz
kasılmalara bağlı gerçekleşir. Yaşlı hastalarda
daha sık görülen idrar kaçırma şeklidir ve nörolojik
hastalıklara eşlik edebilir.
Taşma tipi idrar kaçırma nörolojik hastalıklar veya
idrar yolu tıkanıklıklarından kaynaklanmakla birlikte
mesanenin yeterince boşalamaması sonucu oluşan
idrar kaçırmadır.
İdrar kaçırma yakınması ile hastaneye başvuran
hasta; hikâye, fizik muayene, laboratuvar ve işeme
testleri kullanılarak değerlendirilir, idrar kaçırma tipi
tespit edilir ve tedavi stratejisi buna göre belirlenir.
Hikâyede hastanın yakınmalarının detayları, doğum
sayısı ve şekli, gün içinde ve gece idrara çıkış
sıklığı, günlük sıvı alımı, menopoz durumu, kronik
kabızlık, kronik akciğer hastalığı, diyabet, nörolojik
hastalıkları, sigara ve kafein kullanımı, diyet
alışkanlıkları, geçirilmiş ameliyatlar ve kullanılan
ilaçlar sorgulanır. Hastadan birkaç gün boyunca
günlük sıvı alımı, işeme sayı ve miktarlarını not
edeceği işeme günlüğü doldurması da istenir.
Fizik muayenede pelvik organlardaki sarkma ve
pelvik kasların gücünün muayenesinin yanı sıra
hasta öksürtülerek idrar kaçırma olup olmadığı
da değerlendirilir. Ayrıca işeme sonrası, artık idrar
hacmi de kateter veya ultrasound ile bu esnada
değerlendirilir.
Laboratuvar testi olarak tam idrar tetkiki ve idrar
kültürü çoğu zaman yeterli olsa da hastanın başka
hastalıkları da varsa bununla ilgili ek testler istenebilir.
İşeme testleri, her idrar kaçırma vakasında
yapılmasına ihtiyaç olmayan, karmaşık kliniği olan,
ek hastalıkları olan, geçirilmiş cerrahi öyküsü olan ve