Basic HTML Version
8
/ Bezmiâlem Aktüel 2019
BEZMİÂLEM, SAĞLIK
ALANINA
VAKIF VİZYONU İLE
DEĞER KATIYOR
Vakıflar Genel Müdürü ve Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Mütevelli Heyeti
Üyesi Dr. Adnan Ertem, Vakıf kavramı ile ilgili bilinmeyenleri, Vakıflar
Genel Müdürlüğünün varoluş amaçlarını, vakıflardaki bağış kültürünü,
dijitalleşmenin getirdiği kolaylıkları ve Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi ile
ilgili gelecek projelerini anlattı.
DR. ADNAN ERTEM /
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRÜ - BVU MÜTEVELLİ HEYETİ ÜYESİ
kadılar tarafından olay anına mahsus, fetvalarla
çizilen ve yazılı olmayan bir hukuki çerçeve var. İlk
kez Ömer Hilmi Efendi Ahkamü’l Evkaf adlı eserinde
şöyle diyor: “Bir malın, menfaati ibadullaha (Allah’ın
kullarına) ait olmak üzere, belli bir gayeye tahsis
edilmesi, temlik (satma) ve temellükten (satın alma)
alıkonulmasıdır. Burada 3 unsura bakmak gerekir:
birincisi bir mal olacak, ikincisi bir amaç olacak ve bu
amaç ibadullaha yönelik olacak, üçüncüsü de satma
ve satın alma muamelesinin dışında olacak. Bunlar
bir arada olmadığında bir “Vakıf” muamelesinin
oluştuğunu kabul etmek mümkün değil.
“Menfaati ibadullaha ait olacak” söyleminde
yalnızca insan kastedilmemektedir. Ağaçları, kuşları
ve doğadaki diğer canlıları korumaya yönelik vakıflar
da var. Osmanlı’da bunun pek çok örneği var. Hasta
leyleklere yardım amacıyla kurulan Gurabahane-i
Laklakan, bu örneklerden sadece bir tanesidir.
Dolayısıyla hukuki tanımlamada yer alan “Menfaati
ibadullaha ait olacak” söyleminden yalnızca insan
işaret edilmemekte, insanlığın istifade ettiği her alana
yönelik çalışmalar olarak anlaşılmalıdır. Bir insanın
Allah rızasını kazanmayı umut ettiği, düşündüğü
hangi alan varsa orada mutlaka vakıf vardır.
Tarihsel olarak baktığımızda, İslam tarihinde ilk vakıf
eser Hz. İbrahim tarafından inşa edilen Kabe’dir. Ama
olaya bir eser, bir vakfetme muamelesi anlamında
bakmazsak eğer, bence insanoğlu var olduğu
günden bu yana vakıf vardı. Çünkü insan, yardıma
Tarihsel düzlemde değerlendirdiğimizde “Vakıf”
kelimesini en doğru ve en yalın biçimde nasıl
anlatmak gerekir? Tarihte ilk vakıf örneğini
nerede görüyoruz?
Vakıf kelimesini hem kavramsal hem de geçmişten
günümüze geçirdiği değişimlerle ele almak gerekir.
Vakfetmek, kelime anlamı olarak durdurmak ve
alı koymak manasına gelir. Geçmişten günümüze
tarihsel fonksiyonları bağlamında ise bir malın belli
bir gaye için amaca mahsus olarak tahsis edilmesi
eylemi olarak tanımlanıyor. Vakıf kelimesinin hukuki
anlamda en güzel tarifini Ömer Hilmi Efendi’nin
Ahkamü'l Evkaf adlı vakıfların hukuki hükümlerini
anlattığı eserinde görüyoruz. İlk hukuki çerçeve
bu eserle çizilmiştir. Öncesinde ise Din görevlileri,