Basic HTML Version
Bezmiâlem Aktüel 2019 /
9
Bezmiâlem Valide Sultan Camii / Dolmabahçe
ihtiyacı olan ve yardım etme içgüdüsüyle hareket
eden bir varlıktır. Anadolu olarak baktığımızda ise
ilk vakıf, 1048 tarihini taşıyor. Erzurum Pasinler’de
Selçuklular tarafından kurulmuştur. Türklerin
Anadolu’ya gelişinden önceki bir döneme aittir.
Vakıflar Genel Müdürlüğü logosunda da biz
1048 tarihini taşıyoruz. Madem bu topraklardaki
vakıfların temsilcisi bir kurumuz, ilk bulduğumuz
vakfiyenin tarihi 1048 ise, bizim başlangıcımız da
budur diyerek 1048 tarihini kuruluşumuz kabul edip
logomuzda yer verdik.
Halka hizmet sunumları açısından kurumları 3 gruba
ayırıyoruz? Kamu Kurumları, Ticari Kurumlar ve Sivil
ToplumKuruluşları. Vakıflar Genel Müdürlüğü yapısı
itibarıyla hem kamu kurumu hem de sivil toplum
kuruluşu olan vakıfların çatı kurumu olma özelliğine
sahip. Bu bağlamda Vakıflar Genel Müdürlüğünün
varoluş amaçlarından bahsedebilir misiniz?
Evet, Vakıflar Genel Müdürlüğü bir kamu kurumu.
Fakat Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün temsil ettiği
ve yönetiminde bulunduğu vakıflar, kamu tüzel
kişileri değil. Bu durum, hukukumuza da bu
şekilde işlenmiştir. Bizim temsil ettiğimiz vakıflar,
Osmanlı’dan günümüze intikal eden ve yöneticisi
kalmayan vakıflardır. İdaremizde olan vakıf sayısı
şu an 52 bindir. Bu vakıfların her birinin ayrı ayrı
tüzel kişilikleri var. Biz bunlara mazbut vakıf diyoruz.
Dolayısıyla bu mazbut vakıfları yönettiği için Vakıflar
Genel Müdürlüğü’nün bir metre bile mülkü ya da mal
varlığı yok. Bu konu dışarıya nasıl yansıyor? derseniz;
Vakıflar Genel Müdürlüğü bir kamu kurumu, onun
yönettiği vakıflar da kamu malı gibi yansıyor. Ama
öyle değil. Kamu mülkünün tabi olduğu prosedüre
de tabi değil. Bir hazine mülkü gibi tahsis edilebilir,
devredilebilir mahiyette değil. Her bir vakıf, özel
hukuk tüzel kişisi olması nedeniyle onların mülkleri de
özel hukuk hükümlerine tabi olarak işleme tabi oluyor.
Yönetimi Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bırakılan
mülkler 2’ye ayrılıyor. Biri hayrat diğeri akar
mülkler. Hayrat mülkler, o vakfın amacını üzerinde
gerçekleştirdiğimiz mülklerdir. Bunlar medrese,
mektep, cami, tekke, dergâh, hastane gibi… Akar
mülkler ise o vakfın hayır amaçlarını gerçekleştirmek
üzere gelir elde edilen mülklerdir. Kapalı Çarşı’daki
dükkânlar, Mısır Çarşısı da akar mülk örneğidir.
Bezmiâlem
bağlamında
baktığımız
zaman,
Bezmiâlem’in hayratı Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi
ve hastanesidir, Terkos Gölü, zeytinlikler ve
mevcut dükkânlar da onun akarıdır. Hayrat mülkler
satılamaz. Vakıflar Genel Müdürlüğü olarak bizim bu
vakıfları yönetmemiz, vakfiye şartlarına uygun olmak
zorundadır. Bize nasıl emanet edilmişse o çerçevede
tasarruf etme yükümlülüğüne sahibiz.