Basic HTML Version
Osmanlıda müzik eğitim modeli
Bu devirden itibaren çok çeşitli siyasî, sosyal ve kültürel
sebeplerden dolayı toplumumuzda süregelen kültürel
ikilik, müzikte de kendini göstermiş ve hâlâ etkisini
göstermektedir. Bir yanda gelenekleri olan klasik
musikimiz hayatiyetini sürdürüyor, diğer yanda ise
ülkeye yeni gelen Batı müziği kendini gösteriyor. Ama
padişah ve Saray Batı müziğini tercih edince, tepeden
inme bir şekilde eğitim ve icra sahalarında öne çıkmıştır.
Saray’da gerçekleştirilen müzikal faaliyetlere başta
padişah ve saray ahalisi katılmışlardır. Valide Sultan’ın bu
temsillere katılıp katılmadığını kesin olarak bilemiyoruz.
Memlekette olan her şeyde olduğu gibi bu sahada da
olan bitenlerden haberdardı. Dolaylı olarak O’nun da bu
değişiklikleri desteklediği söylenebilir.
Şarkı-i Cedid
Cihan eltâfına memnun
Serâpâ feyzine makrûn
Nihâdın cûdıyla meşhûn
Ola ömrün şehâ efzûn
Edince fasla sâz-âgâz
Olur hânendeler dem-sâz
Edüp hoş gûş-ı söz ü sâz
Ola ömrün şehâ efzûn
Olup bin şevk ile mecbûr
Nevâlar eylesün santûr
İşittikçe olur mesrûr
Ola ömrün şehâ efzûn
Nihâl-i Gülşen-i nâzsın
Cihânda Şâh-ı mümtazsın
İnâyetle ser- efrâzsın
Ola ömrün şehâ efzûn
Desün Fâik kulun şarkı
Bulasın nüzhet şevki
Edüp devletle her zevki
Ola ömrün şehâ efzûn
saltanat marşlarının yanında, bir de Batı’nın “Hymne”
dediği ve kilise ilahilerinde olduğu gibi, sözleri kolaylıkla
topluluklar tarafından söylenebilmesi için sade bir
şekilde yazılmış olan koral eserlerin Türkçe olarak ve yer
yer Türk müziğinden esinlenmiş şekilde bestelenmiştir.
Bu eserlerin şan partileri Türkçedir. Latin alfabesi
kullanılarak fonetik olarak yazılmışlardır.
NitekimGiuseppe Donizetti’nin bu türden matbu iki eseri
bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi Abdülmecid Han’a,
diğeri de annesi Bezmiâlem Valide Sultan’a yazılmış ve
bestelenmiş şarkılardır. Bunlardan Valide Sultan için
yazılmış şarkının güftesi Enderunlu Hacı Faik Efendi’ye
aittir ve Bezmiâlem Valide Sultan’ın vasıflarını dile getirir.
Güftenin metni yandaki şekildedir: