Basic HTML Version
26
/ Bezmiâlem Aktüel 2019
ANNE KONFORU VE
BEBEĞİN GÜVENLİĞİ İÇİN
AĞRISIZ DOĞUM UYGULAMASI
Doğum en ağrılı yaşam süreçlerinden biri olduğu için, doğum süresince
annenin ağrısını ve yaşayabileceği komplikasyonları en aza indirmek
öncelikli hedefimizdir.
PROF. DR. AYDA TÜRKÖZ /
BVU DRAGOS HASTANESİ ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON
ANABİLİM VE ALGOLOJİ BİLİM DALI
Ağrısız doğumun dünya genelinde tercih oranı %61 iken ülkemizde bu oran
daha düşük seviyelerde seyretmektedir. Bunun nedeni ise, gebelerin ağrısız
doğum sürecinde eksik ve/veya yanlış bilgilendirilmeler sebebi ile ağrısız
doğum yöntemlerini tercih etmemeleridir. Bezmialem Vakıf Üniversitesi
Dragos Hastanesi Algoloji Bölümü ekibi olarak ağrısız doğum uygulaması ile
ilgili anne adaylarının aklına gelen soruları cevaplamayı ve korkularını azaltarak
normal doğum süreçlerini en rahat şekilde tamamlaması için en uygun şartları
oluşturmayı hedeflemekteyiz İlk ağrısız doğum uygulaması 1900’lü yıllarda
spinal anestezi adı verilen bölgesel anestezi yöntemi ile başlamıştır. İlerleyen
yıllarda sezaryen sürecinde kullanılan ağrısız doğum uygulamalarına teknik
sorunlar ve anne hayatını tehdit eden nedenlerden dolayı ara verilmiştir.
1940 yılında diğer bir bölgesel anestezi yöntemi olan
epidural kateter ile birlikte yeni ilaçların bulunması
ve teknik donanımların gelişmesi ile bebek ve anne
sağlığını güvenceye almıştır. 2000'li yıllarda epidural
aralığa verilen lokal anestezik ilaçlara ilave olarak
opioid ilaçların kullanılmaya başlanması ile modern
ağrısız doğum kavramı ortaya çıkmıştır. Lokal
anestezilere opioidlerin eklenmesi her geçen gün
doğum sürecini daha konforlu hale getirmiş ve her iki
yöntemi birleştiren kombine spinal-epidural tekniği
uygulamaya konmuştur. İlacı gebenin kendisinin
vermesine izin veren hasta kontrollü analjezi
pratiği ile komplikasyonlar en aza indirilerek anne
ve bebek güvenliği, anne memnuniyeti artırılmıştır.
Günümüzde en yaygın kullanılan yöntem budur.
Ağrısız doğum, gebenin belinden özel bir iğne
ile girilerek omuriliğe ulaşmadan önceki son
aralığa yerleştirilen kateterden verilen anestezik
madde ile belden aşağısında ağrı hissetmesinin
engellenmesi suretiyle yapılan bir normal doğum
yöntemidir. Ağrısız doğum uygulamasının başarılı
bir şekilde tamamlanması için doğum eyleminin
evrelerinin, ağrının yayılımının iyi bilinmesi ve ağrının
değerlendirilebilmesi gerekmektedir.
Doğum eylemi üç evrede gerçekleşir.
1) Açılma:
İlk evrede rahim kasılmaları, rahim
genişlemesi ve doğum kanalının açılması kaynaklı
visseral ağrı oluşmaktadır. Uterus kasılmaları ile
oluşan miyometriumdaki iskemi ve nosiseptif
mediatörlerin salınımı ile bradikinin, potasyum
ve seratonin artar, ağrı şiddetlenir. Devamında
serviks dilatasyonu ile mekano reseptörler gerilir ve
hypogastrik pleksus aracılığı ile omurilik arka kök
T10-L1 arası sinir iletim yolları uyarılır ve ağrı daha
da şiddetlenir.
2) Bebeğin çıkışı:
Bu evrede bebeğin başının
doğum kanalından aşağıya inmesi, dışarıya çıkarken
kasık ve kalçadaki dokuları germesi kaynaklı ağrı
oluşmaktadır. Yukarıdaki ağrı yollarına ilave olarak
perine gerilmesi ile somatik sinirler aracılığıyla
omurilik arka kök S1-S4 sinirler aracılığı ile ağrı iletilir.