Basic HTML Version
56
/ BezmiâlemAktüel 2015
küpleri ağıza verilebilir. Pozisyon ve hareket hissine yö-
nelik eğitim için yerde yatan çocuğa topla derin basınç
verme, kollardan titreşim uygulama ve büyük bir topla
çocuğu duvara doğru sıkıştırma yapılabilir. El becerile-
rini geliştirmek için yap-bozlar, resim yapma, her iki elin
kullanımı, kalem-kâğıt ile bir şeklin aynısını yapma ve
top zıplatma çalışılabilir.
Otizmli bir çocuğun aileye katılımını psiko-sosyal açı-
dan değerlendirecek olursak; aile yapısında ve aile
üyelerinin rollerinde önemli değişiklikler meydana gelir.
Çocuğun gereksinimleri, aile içinde yoğun bir kaygı-
ya neden olarak aile bireylerinin yaşam biçimlerini ve
planlarını etkileyebilmektedir. Çocuktaki sorunun tanısı
belirlendikten sonra, ailenin doğru bilgiye gereksinimi
vardır, çünkü bilgi aile için güç kaynağıdır ve aileye ça-
reler arasında doğru seçim yapma olanağı verir. Ailenin
çocuğu doğumundan itibaren tam olarak kabullen-
mesine kadar geçen süre ve bu süre içindeki tutum-
larının olumsuzluğu çocuğa da olumsuz olarak yansı-
maktadır. Yetersizliği olan çocukların hızla biçimlenen
gelişme dönemlerinde ailenin olumsuz tutumlarından
dolayı, çok büyük yaşantı eksiklikleri görülmekte ve
çocuk yaşıtlarından büyük oranda geri kalabilmektedir.
Anne babanın, çocuğuyla daha olumlu ilişkiler kurabi-
leceğini fark etmeleriyle başlayan kabullenme süreci,
aile bireylerinin tümünün, sorunlu çocuğun ailede var
olma gerçeğini anlamaları ve onaylamaları aşaması-
dır. Kabullenme ile birlikte kaygı ve korkular da azalır.
Aile bu aşamadan başlayarak, çocuk için ve çocukla
birlikte neler yapılabileceğini düşünür ve planlar. Aile
yaşamında -özellikle anne tarafından- sorunlu bireye
ayrılan zaman ve ilginin fazlalılığı, diğer aile bireylerinin
gereksinimlerinin karşılanmasında bazı dengesizliklerin
oluşmasına yol açabilir. Bu gibi durumlarda anne baba-
ların sıklıkla kendilerini, birbirlerini ve diğer çocuklarını
ihmal ettikleri görülmektedir.
Ailede gereksinimlerin karşılanmaması durumunda da
ailenin parçalanması olasılığı ile karşılaşılabilmektedir.
Bu nedenle mesleki çalışmalarda bu konuya özel bir
önem verilmeli ve aile birlikteliği korunmaya çalışılma-
lıdır. Aileyi, yararlanabilecekleri hizmetler, yasal hak-
ları ve diğer toplum kaynakları konularında bilgilen-
dirmek, sorun ve güçlüklerinde gerekli olan mesleki
yardımı vermek ve ailenin geleceğini gereksinimleri
doğrultusunda birlikte tasarlamak, ailede sorunun an-
laşılması ile onaylanmasını ve çözüm yollarının birlikte
aranmasını kolaylaştıracaktır. Verilecek destek her za-
man çocuğun ve ailesinin hakları ön planda tutularak,
uygun biçimde sunulmalı ve karşılıklı işbirliğine dayalı
olmalıdır. Sorun, tüm aileyi ilgilendirdiğinden aile içi
ilişkilerin düzenlenmesi ve aile üyelerinin değişen ko-
şullara uyumu ile ilgili güçlükler üzerinde çalışılmalı-
dır. Kardeşler arası ilişkiler aile yaşamında üzerinde
durulması gereken bir diğer önemli konudur. Sorunlu
birey ve kardeşleri arasındaki ilişki hoşgörülü, sevgi
ve paylaşıma dayalı olabildiği gibi öfke ve utanç duy-
gularının hakim olduğu bir yapıda da olabilir. Kardeş-
ler arasındaki ilişkinin niteliğini, anne babanın tutum
ve davranışları belirleyecektir. Küçük yaşta yapılacak
doğru bilgilendirme, çocukların sorunlarla baş edebil-
me becerilerinin daha yüksek olması nedeniyle, daha
etkili olacaktır.
Çocukların erken deneyimleri, daha sonraki yıllarda
ortaya çıkan gelişimlerinin biçimlendirilmesi açısından
önem taşımaktadır. Bu nedenle çocukların yaşamları-
nın temelini oluşturdukları erken çocukluk, eğitimde
ciddi bir dönemdir. Bu dönemde çocukların zihinsel
süreçleri, dil becerileri, hareket ve sosyal becerileri
hızla gelişmektedir. Eğitim programları ile çocukların
bulundukları çevre ile olumlu ilişkiler kurmaları, top-
lumsal yaşamda dikkat edilmesi gereken davranışları
öğrenmeleri, özgüvenlerini artırma ve sosyal etkinlik-
lerle kendilerine yeter hale getirilmeleri hedeflenir.
Otizmli çocuğun eğitimi süresince etkileşim içerisinde
bulunduğu ev, okul ve diğer çevreler arasındaki uyu-
mun gerekliliği tedavinin bir parçası olarak görülmeli-
dir. Araştırmalar, anne baba katkısı olmadan eğitimin
olumlu etkilerinin sürdürülemediğini göstermektedir.
Çocuğa sorumluluk vermek, onu kendi işlerini yapa-
bilmesi için cesaretlendirmek, çocuğu güdüleyecek
uğraşlar bulmak, çocuğun yapabilecekleri ve ailenin
sorumlulukları konusunda bilgilendirmeler yapmak
önemli olacaktır.
Otizmli çocuğun eğitimi süresince etkileşim
içerisinde bulunduğu ev, okul ve diğer
çevreler arasındaki uyumun gerekliliği
tedavinin bir parçası olarak görülmelidir.
Araştırmalar, anne baba katkısı olmadan
eğitimin olumlu etkilerinin sürdürülemediğini
göstermektedir.