Basic HTML Version
48
/ BezmiâlemAktüel 2015
Menopoz döneminde yürüme eğitimi, aerobik
ve ilerleyici dirençli egzersizler tercih edilmek-
te ya da bunların kombinasyonlarından oluşan
egzersiz programları uygulanmaktadır. Düzenli
egzersiz ile istirahat kalp hızı azalır, istirahat kan
basıncı düzenlenir, ayrıca total kolesterolün dü-
şürülmesine ve kan şekerinin düzenlenmesine
yardımcı olur. Egzersiz programının her seansta
ortalama 30-60 dakika olacak şekilde haftada en
az 3 gün yapılması önerilmektedir.
Leğen kemiği tabanındaki kaslarda güç kay-
bı gibi değişiklikler nedeniyle menopoz sonrası
dönemde idrar kaçırma şikâyetleri artar. Fizyo-
terapide davranışsal tedavi yöntemleri, elektrofi-
ziksel uygulamalar ve egzersiz ile hasta eğitimi,
leğen kemiği taban kaslarının kuvvetlendirilmesi
ve mesane kontrolü sağlanmaktadır.
Kemik yapım ve yıkımı arasındaki dengenin
bozulması sonucu, kemik kitlesinde azalma ve
kırılganlığında artış ile tanımlanan osteoporoz
menopoz dönemindeki önemli sağlık sorunların-
dan birisidir. Menopozla beraber östrojen düze-
yindeki azalma beraberinde aile öyküsü, fiziksel
aktivite azlığı, düşük vücut ağırlığı, alkol-sigara
kullanımı gibi diğer risk faktörleri ile osteoporoz
oluşumunu hızlandırır. Osteoporoza bağlı kırıkla-
rın en sık görüldüğü bölgeler omurga, kalça kemi-
ği ve el bileği bölgesidir. Bunların tedavi maliyeti
yüksek olmakla beraber tedavi süreci uzundur
ve bireylerin günlük yaşam aktiviteleri olumsuz
etkilenmektedir. Özellikle kalça kırıklarında ölüm
oranı yüksek, omurga kırıklarında ağrı, deformite
ve postural bozukluklar belirgindir.
Fizyoterapide; risk faktörlerinin belirlenmesi,
günlük yaşam aktivitelerinin düzenlenmesi ve ki-
şiye özgü egzersiz programları düzenlenmesi ile
yaşam kalitesi artırılması ve kas-iskelet sistemi-
ne uygun yüklenme ile kemik kaybının azaltılma-
sı amaçlanmaktadır.
Egzersiz programı olarak yürüyüşler, dirençli
egzersizler, esneklik egzersizleri, aerobik egzer-
sizler ve su içi egzersiz uygulamaları tercih edil-
mektedir. Egzersiz programlarına mutlaka düş-
me ile ilişkili kırık riskini önlemek amacıyla denge
artırmaya yönelik egzersizler de ilave edilmelidir.
Ayrıca yoga, tai-chi gibi yaklaşımlar da dengeyi
geliştirmek ve kas kuvvetini artırmak için meno-
pozal dönemdeki kadınlarda tercih edilmektedir.
Yanlış yüklenme ve uygun olmayan egzersiz
programlarının kırık riski oluşturulabileceği ke-
sinlikle unutulmamalıdır. Egzersiz yapılan zemi-
ne dikkat edilmeli, düşmelerden korunmak için
gerekli önlemler alınmalı, uygun kıyafet ve ayak-
kabı ile egzersizler yapılmalıdır. Egzersiz eğitimi
öncesinde ve sonrasında ısınma ve soğuma pe-
riyodları atlanmamalıdır.
Menopoz öncesi ve sonrası dönemde kadınlarda
fizyoterapi rehabilitasyon uygulamaları hastalık
riskini azaltmakta ve yaşam kalitesini artırmakta-
dır. Menopoz döneminde egzersiz programı ve-
rilmeden önce detaylı fizyoterapi rehabilitasyon
değerlendirmesi yapılmalıdır. Kişinin şikayetleri,
ihtiyaçları ve tercihleri göz önünde bulunduru-
larak egzersiz programı fizyoterapist tarafından
oluşturulur.
Bezmialem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü
Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Ünitesi’nde
menopoz öncesi ve sonrası dönemdeki kadın-
larda egzersiz ile ilgili araştırmalar yürütülmekte
hem bireysel hem de grup egzersiz eğitimleri ve-
rilmektedir. Bu çalışmaların lisans öğrencilerimi-
zin eğitimine de katkısı büyük olmaktadır.
Kaynaklar
Asbury EA, Chandrruangphen P, Collins P. The importance of continued
exercise participation in quality of life and psychological well-being in
previously inactive postmenopausal women: a pilot study. Menopause.
2006 Jul-Aug;13(4):561-7.
Gelecek N, Ilçin N, Subaşi SS, Acar S, Demir N, Ormen M. The effects
of resistance training on cardiovascular disease risk factors in postme-
nopausal women: a randomized-controlled trial. Health Care Women Int.
2012;33(12):1072-85.
Management of osteoporosis in postmenopausal women: 2010 positi-
on statement of The North American Menopause Society. Menopause.
2010 Jan-Feb;17(1):25-54.
Szymczak M, Majchrzycki M. Therapeutic conduct in postmenopausal
women with different forms of urinary incontinence. Przeglad Menopau-
zalny.2013 Dec; 6: 484-488.