Basic HTML Version
16
/ BezmiâlemAktüel 2017
bu sebeple yüzey suları İstanbul Boğazı yoluyla
Marmara Denizi'ne doğru akmaktadır. Boğazdaki ters
akıntı sistemi ise Akdeniz'in tuzlu sularını Karadeniz’in
dip basenine taşımaktadır. Genel akıntı sistemlerine
bakıldığında kıyı boyunca tüm Karadeniz’i çevreleyen
büyük ölçekli bir siklonik (saat dönüş yönünün tersi
yönde) döngü bulunduğu görülmektedir.
Bitişik veya birbiriyle bağlantılı denizler, meteorolojik
şartlar, yüzey ve dip akıntıları vasıtasıyla birbirlerinin
hidrolojik özelliklerinin etkisi altındadır. Denizlerin
herhangi birinde meydana gelen fiziksel ve kimyasal
değişimdiğer denizede yansımaktadır. Karadeniz’den
yılda 548 km3 su Marmara’ya geçmekte, buna karşılık
Marmara’dan Karadeniz’e dip akıntısıyla 249 km3 su
geçiş yapmaktadır.
Bu da göstermektedir ki Karadeniz’de meydana
gelecek bir kirlilik Marmara’yı, Marmara’nın
Karadeniz’e olan etkisine oranla yaklaşık 2 katı daha
fazla etkilemektedir.
Yılda 50 Bin Gemi Geçiyor
Dünyanın en riskli doğal dar suyolu olan İstanbul
Boğazı'nda ise 1936 tarihli Montrö Boğazlar
Sözleşmesi'ne göre uğraksız geçiş yapan gemilere
kılavuz kaptan ve römorkör kullanma zorunluluğu
bulunması ayrı bir risk oluşturmaktadır. İstanbul
Boğazı fiziki özellikleriyle seyir bakımından dünyadaki
en zor suyollarından biridir. Boğazlardaki güçlü
akıntılar, keskin dönüşler ve değişken hava koşulları
seyrüseferi son derece zorlaştırmaktadır. Yani seyir
açısından dünyanın en zor ve tehlikeli suyoludur.
Buna rağmen Boğaz'da gemi trafiği çok yoğundur.
Yılda ortalama 50.000 gemi geçiş yapmakta ve
geçen gemilerin 10.000’den fazlasını petrol ve petrol
türevi maddeler taşıyan gemiler oluşturmaktadır. Türk
Boğazlarından taşınan yük miktarı yılda ortalama 360
milyon tonu aşmaktadır. Bu miktarın 143 milyon tonu
tehlikeli yük kapsamındadır.
İstanbul Boğazı Ve Marmara Denizini Tehlikeye
Sokan Önemli Gemi Kazaları
• Yüksek trafik yoğunluğu,
• Tehlikeli yük taşımacılığı,
• Artan gemi boyları,
• Karmaşık trafik yapısı,
• Güç hava, deniz, akıntı ve iklim şartları,
• Hassas çevre koşulları,
• Mahalli tehlikeler,
• Gemi trafiğini etkileyen diğer denizcilik faaliyetleri,
• Artış gösteren deniz kazaları,
• Gemilerin ilerlemesini kısıtlayan dar su geçitleri,
Yukarıda belirtilen hususları içermesi nedeniyle,
İstanbul Boğazı dünyanın diğer boğazlarına
kıyı ve iç sularına göre kaza riski en yüksek
suyoludur. Bu nedenle, geçmişte önemli deniz
kazaları meydana gelmiş, can-mal kaybının
yanı sıra ciddi çevresel tahribatlar olmuştur.
En Önemli Deniz Kazaları;
- 14.12.1960 tarihinde İstanbul Boğazı önünde İstinye
Peter Verovitz (Yugoslav) ile World Harmony (Yunan)