Basic HTML Version
O
dyoloji biliminin tarihsel
gelişiminin 1900’lü yılların
başlarına dayandığı görülür.
İkinci dünya savaşından sonra
savaş yaralılarının büyük bir kısmını
kafa travmaları, akustik travmalar
ve yaralanmalar oluşturmuştur. Bu
yaralanmalar sonucu çok sayıda işitme
ve dil-konuşma sorunu olan hastanın
tedavilerinde ve rehabilitasyonunda önemli
sorunlar ortaya çıkmıştır. Savaş yıllarının
sonunda 1945-1950 yılları arasında
bu ihtiyaç yeni bir meslek grubunun
doğmasına yol açmıştır. İlk olarak Amerika
Birleşik Devletleri’nde bu alana profesyonel
meslek elemanlarını yetiştiren lisans
düzeyinde okullar kurulmuştur. Odyolog
ve konuşma terapisti (Audiologist&Speech
Pathologist) başta Kulak Burun Boğaz
olmak üzere Beyin Cerrahisi, Nöroloji,
Plastik Cerrahi, Çocuk Ruh Sağlığı, Psikiyatri
gibi uzmanlık alanlarının oluşturduğu
multidisipliner çalışmalarda, bağımsız
meslek grubu olarak yer almıştır. Bugün
Amerika Birleşik Devletleri’nde sayıları
40.000’i aşan bu meslek mensuplarının
büyük bir kısmı sağlık hizmetleri yanında
Üniversitelerin Akademik kadrolarında da
görevlerini sürdürmektedir.
Türkiye’de ilk kez, 1967 yılında Hacettepe
Üniversitesi’nde Odyoloji yüksek lisans
programına öğrenci alınmış ve bu alanda
uzman yetiştirilmeye başlanmıştır.
İlerleyen süreçte, konuşma bozukluğu
alanındaki ihtiyaç ve bu alanda eğitim
veren bir kurum olmaması nedeniyle 1987
yılında Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları
yüksek lisans programı olarak eğitime
devam edilmiştir. Günümüzde halen
Hacettepe ve Marmara Üniversiteleri’nde
yüksek lisans ve doktora düzeyinde,
Dokuz Eylül, Çukurova, Gazi ve Ondokuz
Mayıs Üniversiteleri’nde yüksek lisans
düzeyinde eğitim verilmektedir. Bu
programlardan mezun olan kişi sayısı
Türkiye ihtiyaçları düşünüldüğünde oldukça
sınırlı kalmaktadır. 2011 yılında ise İstanbul
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde
Odyoloji lisans programı eğitim-öğretime
başlamış durumdadır. 2012 yılında ise
Bezmialem Vakıf Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Fakültesi bünyesinde ikinci
Odyoloji lisans programı eğitim-öğretime
başlamış bulunmaktadır.
Bölüm Özellikleri
Odyoloji, göreceli olarak yeni bir sağlık
alanı olup genel anlamda işitme bilimi
olarak ifade edilmektedir. Ancak Odyoloji
çok daha geniş kapsamlı bir bilim ve sağlık
alanı olup şu şekilde tanımlanması daha
uygun olmaktadır: ‘’Odyoloji, normal işitme
ve denge fonksiyonları ile ilgilenen; bunun
yanı sıra işitme ve denge bozukluklarının
önlenmesine yönelik çalışmalar yapan;
kendi alanına özgü test yöntemleri ile
işitme ve denge
bozukluklarının
değerlendirilmesi
ve tespit
edilmesine
yönelik
uygulamaları
içeren; belirlenen
bozukluğa bağlı
olarak uygun
cihaz seçimi
ve uygulaması
da dahil olmak
üzere gerekli
(re)habilitatif
yaklaşımların
gerçekleştirilmesini kapsayan bir bilim
dalıdır.’’
Odyoloji bilim ve sağlık alanının uygulama
yetkisi ‘’odyolog’’ olarak isimlendirilen
meslek elemanı tarafından temsil
edilmektedir. Odyolog’luk 2011 yılı itibariyle
Türkiye Cumhuriyeti devleti tarafından
meslek tanımı yapılan ve resmen tanınan
bir meslektir. Bu tanıma göre; ‘’Odyolog,
Odyoloji alanında lisans eğitimi veren
fakülte veya yüksekokullardan mezun;
bireylerde işitme ve denge kontrolleri ile
işitme bozukluklarının önlenmesi için
çalışmalar yapan, ve ilgili uzman hekimin
teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine
bağlı olarak işitme, denge bozukluklarını
tespit eden, rehabilite eden ve bu
amaçlarla kullanılan cihazları belirleyen;
sağlık meslek mensubudur.’’ Tanımdan
Odyoloji, göreceli olarak
yeni bir sağlık alanı olup
genel anlamda işitme bilimi
olarak ifade edilmektedir.
Günümüzde tüm dünyada
olduğu gibi ülkemizde de
odyologların rolü gittikçe
artmakta buna paralel
olarak da odyolog ihtiyacı
sürekli artmaktadır.
Odyoloji
Yrd. Doç. Dr. Burak ÖZTÜRK
Odyoloji Bölümü ÖğretimÜyesi
24
Bezmiâlem
aktüel
/ Temmuz 2013