Basic HTML Version
Beyin ve Psikiyatri
Ünlü bilim yazarı Isaac Asimov: ‘Bir insanın bir buçuk kilo ağırlığındaki beyni
bildiğimiz kadarıyla evrendeki en düzenli ve kompleks ayarlamadır’ der.
Gerçekten de duyum ve bilinç merkezini oluşturan beyin, dünyadaki canlı
cansız tüm yapıların en mükemmel ve en karmaşık olanıdır.
Bir ceviz gibi kıvrımlı yüzeyi ve
soğuk yulaf lapasını andıran
rengi ve kıvamı ile diğer
memelilerdeki beyin yapısına
çok benzer ama insanda
beynin çok farklı yapıları ve
özellikleri vardır.
İnsanoğlunun beyni tektir ve
eşi yoktur. Konuşmak, hayal
etmek ve problem çözmek
gibi yetenekler sadece onda
vardır. Dış dünya ile olan maddi
ve manevi bütün ilişkiler,
duyular aracılığı ile beyne
iletilir, orada değerlendirilir
ve vücudun gerekli tepkiyi
göstermesi ayarlanır. Hem
bedenin çalışmasının hem
de davranışların kontrol
edildiği organdır. Görmemizi,
işitmemizi, dokunarak
hissetmemizi, koku ve tat
almamızı sağlayan odur; tüm
duyguların düşüncelerin,
kararların ve hayallerin
oluştuğu yer beyindir. Gülmek,
ağlamak, sevmek, yürümek
veya koşmak gibi bilinçli
faaliyetlerimiz yanında; nefes
almak, terlemek, besinleri
sindirmek gibi isteğimiz
dışındaki faaliyetleri de o
ayarlar. Kısacası, hayatta her
şeyi onun sayesinde yaparız.
Bütün bu fonksiyonların
koordineli bir şekilde yapılması
ve denetlenmesi de onun
işidir. Bir anlamda, hayatla
beyinin eşdeğer olduklarını
söyleyebiliriz, hatta ölümün
yasal tariflerinden biri de EEG
aletinde, beynin herhangi
bir faaliyetinin olmadığının
görülmesidir.
Tarihin her döneminde beyin,
o dönemin biliminin sınırlarını
sadakatle yansıtacak şekilde
algılanmıştır. Aslında insan
beyninin faaliyetlerine
ilişkin ilk söylemler MÖ
4000’li yıllardaki eski Sümer
yazılarında görülmektedir.
Beynin anatomisiyle ilgili ilk
çizimler MÖ 2500’lü yıllara
ait olduğu zannedilen Mısır
papirüsleri ile günümüze
kadar ulaşmıştır. Bu kayıtlar,
belirli beyin fonksiyonlarına
ait özel bölgeler olduğunu
tarif etmektedir. Arkeologlar
tarafından bulunan eski
çağlara ait kafataslarındaki
Prof. Dr. İsmet KIRPINAR
Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi
Psikiyatri ABD Başkanı
26
Bezmiâlem
aktüel
/ Temmuz 2013