Basic HTML Version
48
/ Bezmiâlem Aktüel 2020
KADINLARDA
İDRAR KAÇIRMA
İdrar kaçırma, kadınlarda erkeklerden iki kat daha yaygındır ve yaşlı
kadınlarda gençlere göre daha sık görülmektedir. Görülme sıklığı %20 ile
%50 arasında değişmekte ve bu hastaların sadece %25’i tedavi almak için
bir doktora başvurmaktadır.
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENAD KALKAN /
BVU TIP FAKÜLTESİ ÜROLOJİ ANABİLİM DALI
Kadınlarda idrar kaçırma sorunu yaş ile birlikte artmakta ve yaşam kalitelerini
sosyal ve günlük aktivite yönünden olumsuz etkilemektedir. İdrar kaçırma (İK),
Uluslararası Kontinans Derneğinin (ICS) tanımına göre; miktarı ne olursa olsun
idrarın istem dışı dışarı atılması, idrar tutamama hali olarak tanımlanır. İdrar
kaçırma, kadınlarda erkeklerden iki kat daha yaygındır ve yaşlı kadınlarda
gençlere göre daha sık görülmektedir. Görülme sıklığı %20 ile %50 arasında
değişmektedir ve bu hastaların sadece %25’inin tedavi almak için bir doktora
başvurduğu bilinmektedir. Doktora başvuran hastaların az olmasının başlıca
nedenleri, hastaların bu durumu yaşlılığın normal bir sonucu olarak görmesi, bu
durumdan utanç duymaları, ameliyat korkusu ve tedavi seçenekleri hakkında
bilgi eksiliğidir.
Başlıca risk faktörleri
Yaş;
İdrar kaçırmanın sıklığı ve şiddeti yaşla birlikte
artar. Yapılan çalışmalarda, idrar kaçırma 35 yaşın
altındaki kadınlarda %3 görülürken, bu rakam 60
yaş üstü kadınlarda %40-50’lere çıkmaktadır. Huzur
evlerinde yaşayan kadınlarda bu oran %45-80
seviyelerinde görülmektedir.
Obezite;
Obez kadınların, obez olmayan kadınlara
kıyasla yaklaşık üç kat artmış idrar kaçırma sıklığı
vardır. Zayıflamanın özellikle Stres Tipte İdrar
Kaçırmanın (STİK) üzerine olumlu etkileri olduğu,
çalışmalarla kanıtlanmıştır. Birçok gözlemsel
çalışma, bariatrik cerrahiye bağlı kilo kaybından
sonra stres tipi idrar kaçırmada yüzde 50 veya daha
fazla azalma olduğunu bildirmiştir.
Doğum Sayısı;
Artan doğum yapma sayısı,
idrar kaçırma ve organ sarkması (pelvik organ
prolapsusu) için bir risk faktörüdür. Vajinal doğum
yapmış olan kadınlarda stres tipi idrar kaçırma daha
sık görülmekle beraber, sezaryen doğum yapmak
kadınları idrar kaçırmadan korumaz.
Aile öyküsü;
Aile öyküsü olan hastalarda İdrar
Kaçırma, özellikle Urge Tip İdrar Kaçırma (UTİK)
riski daha yüksek olabilir. Bir çalışmada İdrar
Kaçırma riskinin, idrar kaçırması olan kadınların
hem kızları hem de kız kardeşleri için 1,5 kat arttığı
bulunmuştur. İkizler arasında yapılan çalışmalarda,
UTİK % 35-55 oranında genetik katkı sağlarken,
STİK için sadece yüzde 1,5'tir. Diğer risk faktörleri
arasında; sigara içmek, kafein alımı, diyabet, inme,
depresyon, menopoz, geçirilmiş genitoüriner
cerrahi ve radioterapi sayılabilir.
Her idrar kaçırma aynı değildir
İdrar kaçırma tipleri aynı olmamakla beraber
bunların, görülme şekli, nedenleri ve özellikle tedavi
yaklaşımları farklılık gösterir.
Stres tip idrar kaçırma (STİK);
Öksürme, hapşırma,
gülme, yürüme gibi durumlara oluşan karın içinde
basıncın mesane üzerine yansımasına bağlı olarak
ortaya çıkan istemsiz idrar kaçırmaya denir. Özellikle
yaşlanma, çok sayıda doğum yapma, obezite gibi
durumlara bağlı olarak pelvik taban kaslarının