Basic HTML Version
42
BezmiâlemAktüel 2014 / 5
ÇAĞIN HASTALIĞI:
BRUKSİZM
(DİŞ GICIRTDATMAK)
Yrd. Doç. Dr.
Özlem OCAK ÇİMENDÜR
Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi
Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı
Günümüzde çağın hastalığı olarak nitelendirilen bruksizm; alt ve
üst dişler arasında basınçlı şekilde istemsiz olarak yapılan diş
sıkma ve gıcırdatma olarak tanımlanmaktadır. Hastalığın oluş-
masında fizyolojik ve psikolojik faktörler etkendir. Tek bir sebebe
bağlamanın mümkün olmadığı bruksizmin en önemli etkeni duygusal stres kabul
edilmektedir. Stres bruksizmin ortaya çıkma sebebi ve aynı zamanda hastalığın
şiddetini artıran en önemli etkendir. Aşırı hırslı, mükemmeliyetçi, çok hassas ve
titiz kişilerde daha sık rastlanmaktadır.
Uyku bozukluklarının önemli bir sebebi olan diş
sıkma ve gıcırdatmaya; dolaylı olarak tüm uyku
bozukluğu sebepleri de etken olur. Ev ve çalışma
hayatındaki sıkıntılar, şehrin yoğun hayatı ve tra-
fik gibi strese sebep olan unsurların yanısıra kötü
beslenme alışkanlıkları, alkol ve sigara tüketimi de
bruksizmi tetikleyen diğer faktörlerdir. Ayrıca çiğ-
neme düzlemi üzerindeki sorunlar ve dişler arasın-
daki kapanış bozukluklarının bruksizme sebep ol-
duğu bildirilmektedir. Birey ağzını kapattığı zaman
erken temas eden bir diş, çene hareketlerini farklı
yönde yönlendirebilir. Yüksek yapılmış bir dolgu,
hatalı hazırlanan protezler bruksizmin ortaya çık-
masına sebep olabilir. Ancak stresin yoğun olduğu
bireylerde normal şartlar altında probleme yol aç-
mayacak minimal bozukluklar, daha kolay bir şekil-
de diş sıkma ve gıcırdatmaya neden olur.
Bruksizm daha çok uyku esnasında karşımıza çıkar-
ken bazı bireylerde gece bruksizmini takiben gün-
düz de bir alışkanlık gibi devam eder. Bireyler özel-
likle odaklanarak yaptıkları her işi dişlerini sıkarak
yapmaya başlarlar. Kitap okurken, TV’de birşey iz-
lerken, evi süpürürken dahi dişlerini sıkmak artık
bu durumun alışkanlık haline geçtiğini gösterebilir.
Gündüz meydana gelen diş sıkmada birey sıktığı-
nı farkettiği anda kontrol mekanizması ile kendi-
ni gevşetir. Ancak gece bruksizmi uyku esnasında
yapıldığı için tamamen kontrolsüz ve refleks olarak
meydana gelir. Aslında her birey yaşadığı stresi vü-
cudunun bir noktasından açığa çıkarır. Bu bazı bi-
reyler için saç dökülmesi, bazıları için cilt bozukluk-
ları, bazıları için mide problemleri ve bazı bireylerde
ise diş dıkma ve gıcırdatma şeklindedir.