Morfolojik ve Mikroskobik Analiz
Tıbbi bitkilerde morfolojik ve mikroskobik özellikler oldukça karakteristiktir. Basit ve hızlı sonuç alınabilen yöntemler kullanılarak bu özelliklerin belirlenmesi ile saflık ve kalite konusunda ön bilgiler elde edilir. Özellikle büyük sağlık sorunları yaratabilen katıştırmaların (tağşiş) belirlenmesinde bu analizler öncelikli olarak tercih edilmektedir. Bazen bitkiler benzerlikten dolayı zehirli veya tıbbi değeri olmayan bitkiler ile karıştırılabilir. Bitkinin tıbbi amaçlarla kullanılıp kullanılamayacağına belirleyecek parametreler arasında ilk sırada dikkat edilmesi gereken hususlardan biri kullanılan droğun doğru bitkiden elde edilmesidir. Bu amaçla uzman kişiler/birimler tarafından gerçekleştirilecek bitki teşhisi gerekmektedir. Bir drog yerine bilerek veya bilmeyerek başka bir drog verilmesi şeklinde yapılan bazı katıştırmalarda makroskopik karakterler yeterli olabilmektedir. Örneğin; Tıbbi papatya olarak bilinen Matricaria chamomilla L. türü papatya olarak bilinen diğer cinsler ile karıştırılmaktadır. Bu drog morfolojik karakterleri ile diğer türlerden kolaylıkla ayrılır. Bazen de drogların ağırlıklarını arttırmak için yabancı maddeler karıştırılabilir. Bu tip katıştırmaların belirlenmesi için mikroskopik inceleme ve kül miktar tayini yapılması gerekmektedir.
- Makroskobik Yöntemler
Drogların çıplak gözle ve diğer duyu organlarımızla tanınmasına yarayan özelliklerinin tespitine dayanır. Drog toz edilmemiş büyük parçalardan oluşuyorsa bitkinin hangi kısmı olduğu genel görünüşünden belirleyebiliriz. Görünüş (homojen toz, heterojen toz, yağlı, lifli, tüylü…), renk, koku, tat, kırılma şekli vb.
- Mikroskopik Yöntemler
Drog tozlarının anatomik yapısını incelemek için kullanılır. Toz drog uygun bir belirteç ile mikroskopta incelenir ve bu konuda hazırlanmış kaynaklar temel alınarak tespitler yapılır. Bitkilerin nişasta taneleri, kristal şekilleri, tüyleri, stoma tipleri, stomaların yerleşimi, stoma indeksi, iletim demeti sayısı gibi karakteristik özelliklerine göre ayrım yapılır.
