WEB OPAC NEDİR?
Opac, “online public access catalog” teriminin kısaltılmış halidir. Çevrimiçi olarak kullanıcıların erişimine sunulmuş kütüphane kataloğu olarak tanımlanabilir. Bu hizmetten faydalanmak için öncelikle internet bağlantısı sağlanması gerekmektedir. Böylelikle, kataloğu oluşturan kütüphane biriminin yaptığı tüm değişiklik ve güncellemeler internet bağlantısı sayesinde kataloğu kullanan kullanıcıya iletilir. Web Opac, bu kataloğun kullanıcı tarafından görünen kısmıdır. Kullanıcılar katalog üzerinde değişiklik yapamazlar ancak katalog ile ilgili çoğu bilgiye erişim sağlayıp ek olarak bazı işlemler de yapabilirler.
WEB OPAC NE İŞE YARIYOR?
Kütüphane kataloğunun kullanıcılar için hazırlanmış versiyonu olan web Opac, kullanıcılara birtakım hizmetler sunar:
- Kullanıcılar Opac üzerinden, kütüphane kataloğunda bulunan bütün basılı ve elektronik kaynaklara ve detaylı katalog bilgilerine ulaşabilirler.
- Web Opac, kullanıcılara ister yüzeysel ister detaylı bir şekilde kaynak tarama imkanı sunar.
- Opac üzerinde kullanıcıların nasıl arama yapacaklarına dair detaylı bir bilgilendirme kısmı bulunmaktadır.
- Kullanıcıların istedikleri kritere göre tarama yapıp ihtiyaç duydukları kaynaklara erişmeleri amaçlanır.
- Kütüphanede bulunan kaynakların konusal ayrımı, materyal türü gibi istatistiki bilgilere de ulaşılabilir. Kütüphanede her kaynağın bir alt türü olduğu için kullanıcı, Opac üzerinden örneğin; “tıp ve sağlık bilimleri” alt türüne tıkladığında, bütün tıp ve sağlık bilimleri ile ilgili kaynakların listesine ulaşır ve liste üzerinden dilediği kaynağa tıklayıp detaylı bilgilere ulaşabilir.
- Kullanıcı opac sayesinde kaynağın durumuna (ödünçte olup olmadığı), yer bilgisine (hangi kütüphane veya kütüphanenin hangi bölümünde olduğu bilgisi) ulaşabilir. Bu sayede hangi kütüphaneye gelip kaynağı ödünç alıp alamayacağı bilgisine sahip olur.
- Web opac üzerinden kütüphaneye gelen yeni kaynaklar bir slayt şeklinde gösterilir ve kullanıcı bilgilendirilir, yani Kütüphaneye sipariş verilen kitaplar bu alandan kontrol edilebilir
- Kullanıcılar Opac üzerinden kütüphanelerin iletişim ve adres bilgilerine de ulaşabilir.
- Web sayfasını inceleyen toplam ziyaret sayısı gibi istatistiki bilgiler de web opac hizmetleri arasında yer almaktadır.
Ek olarak;
Kullanıcılar kendilerine bir kullanıcı hesabı oluşturabilmektedir. Bu kullanıcı hesabı ise aşağıdaki gibi ek hizmetler sunmaktadır;
Kullanıcılar oturum açtıklarında kaynak rezerve edebilmektedirler ve ödünç olarak üzerinde bulunan kaynaklar, iade tarihi, toplam borç ve yapılan ödeme gibi bilgilere ulaşabilmektedirler.
Kullanıcılar oturum açtıklarında kütüphane duyurularına ulaşabilmektedirler.
Web Opac sayfasının temasını kendi zevklerine göre ayarlayabilmektedirler. Temayı kendileri belirleyebilmektedirler.
Kendilerine sunulan 10 farklı dil seçeneğinden birini seçip hizmetten faydalanabilmektedirler.
Kullanıcılar kendilerine bir profil oluşturabilirler ve üyelik bilgilerini güncelleyebilirler.
Üyelik sözleşmesine ulaşabilirler, üye olan her kullanıcı üyelik sözleşmesini kabul etmiş sayılır ve ona göre davranmak zorundadır.
Kullanıcılar bu profil üzerinden ilgi alanlarını belirleyebilirler ve sadece kendi ilgi alanları ile ilgili kaynakları görmek isteyebilirler ve ilgi alanları ile ilgili yeni kaynak sağlamalarında kendilerine mail veya ileti gönderilebilir (alert oluşturma)
Kullanıcı kütüphaneden bugüne kadar aldığı bütün kaynakların arşiv bilgilerine de erişebilir. Yaptığı her işlem burada kayıt olmaktadır.
Kullanıcılar kütüphaneye kaynak bağışı yapabilmektedirler ve yaptıkları bağışların listesini yine Web Opac üzerinden görebilmektedirler.
Kullanıcılar, kütüphanede bulunan kaynaklar üzerinden bir liste oluşturabilirler ve kendi listesinde bulunan kitapların takibini sağlayabilmektedirler.
Son olarak ise kullanıcılar kütüphaneciler ile direk iletişime geçebilmekte ve kütüphane hizmetleri ile ilgili istedikleri soruyu bu hizmet sayesinde sorabilmektedirler.
WEB OPAC NASIL KULLANILIR?
Kullanıcılar ister oturum açarak, ister oturum açmadan bu hizmetten faydalanabilirler ancak oturum açan kullanıcılar daha fazla hizmetten yararlanmaktadırlar.
Bu hizmetten faydalanmak için ilk olarak Üniversitemizin web sayfasına giriş yapmaktayız, www.bezmialem.edu.tr , ardından sayfanın sağ üst köşesindeki kütüphane sekmesine tıklanması gerekmektedir veya kurum içi intranet sayfamızda kütüphane modülüne tıklayarak veya üçüncü bir seçenek olarak http://bezmialem.edu.tr/tr/Sayfalar/idari/kutuphane-ve-dokumantasyon-direktorlugu/ana-sayfa.aspx linkinden direk kütüphane web sayfamıza ulaşım sağlanması gerekmektedir.
Kütüphane ana sayfasında bulunan “kütüphanemizde bulunan basılı kaynaklarda arama yapmak için tıklayınız” butonundan kütüphanemiz web opac bölümüne erişim sağlanmaktadır (ekran görüntüsü aşağıdadır).
Web Opac ana sayfada, kütüphanede bulunan toplam kitap ve diğer formattaki kaynakların olduğu, konuya göre kaynak sayısının bulunduğu istatistiki ve linkli (üzerine tıklandığında o konu ile ilgili kaynaklar listelenir) ve kütüphaneye yeni katılan kaynakların bulunduğu bölümler bulunmaktadır. Kullanıcı kayıtlar üzerinde değişiklik yapamaz sadece bilgi alabilir. Arama yapmak isteyen kullanıcı ister yüzeysel ister detaylı arama yapabilir. Kullanıcılar 3 farklı kütüphane ve 12 değişkene göre detaylı arama yapabilmektedirler. Detaylı aramadaki amaç kullanıcının direk kendi aramak istediği bilgiye ulaşmasıdır. Detaylı aramanın nasıl yapılacağı ile ilgili bölüm web opac üzerinde bulunmaktadır.
Arama yapmak için “Aramanızı girin” yazan kısma aranmak istenilen kelime veya kelime grubunun yazılması gerekmektedir. Bu işlemden sonra klavye üzerinde Enter tuşu veya Opac üzerinde büyüteç simgesine tıklanması gerekmektedir. Hiçbir şey seçili değilse sistem tüm kaynaklarda ve bütün değişkenlerde yazılan kelime veya kelime grubunun geçtiği bütün kayıtları listeler. Ancak detaylı olarak örneğin; eser adı seçili ise yazılan kelime veya gelime grubunu sadece eser adı bilgilerinde arar ve geçtiği kayıtları listeler. Böylece gereksiz bilgi karışıklığının önüne geçilir ve istenilen sonuca daha hızlı ulaşılması sağlanır.
Arama dışındaki diğer tüm hizmetler “Üye işlemleri” sekmesinden gerçekleştirilir. Bu hizmetler için oturum açılması şartı vardır.(Bknz: web opac’a nasıl üye olabilirim başlığı syf:5)
WEB OPAC’A NASIL ÜYE OLABİLİRİM? KULLANICI HESABI NASIL OLUŞTURUŞLUR?
Web opac’ta oturum açmak için sayfadaki “oturum aç” butonundan üyelik işlemleri tamamlamanız gerekmektedir. Üyelik için mutlaka Valide Sultan Kütüphanemize üye kaydınızı yaptırmanız gerekmektedir (şifre belirleme esansında üye kaydınız gerekecektir).
Üye kodunuz; öğrenci iseniz öğrenci numaranız, personel iseniz outlook kullanıcı adınızdır. Üye kodunuzu yazdıktan sonra şifre belirleme işleminin yapılması gerekmektedir.
Şifre belirleme ile ilgili; yukarıdaki ekran görüntüsündeki 1 numaralı “oturum aç” sekmesine tıklanır sonra 2 numaralı “şifremi unuttum/belirlemedim” kısmına tıklanır.
1 numaralı üye kodu yazma sekmesine üye kodunuz yazılır ve 2 numaralı gönder sekmesine tıklanarak Valide Sultan Kütüphanemize üye kaydı yaptırdığınızda vermiş olduğunuz mail adresine yeni şifre gönderilir (personellerin bezmialem.edu.tr uzantılı mail adresleri baz alınmaktadır). Kullanıcı isterse daha sonra şifresini değiştirebilir.
** ÖNEMLİ NOT:
Sistemin mobil cihazlardan kullanılması için ios ve android marketlerden“cep kütüphanem” isimli uygulamanın yüklenmesi gerekmektedir. Bu uygulama ile aynı işlemler mobil cihazlar vasıtasıyla yapılabilmektedir.
